Zaključci konferencije o BiH i Crnoj Gori: Jačanje međudržavnih odnosa i borba protiv nacionalizma

Bosna i Hercegovina i Crna Gora nalaze se na raskrsnici: jedan put im otvara demokratski svijet Zapada, drugi nacionalističke snage unutar i izvan država.

“To je sukob demokratije i napretka s etničkim i klerikalnim nacionalizmom koji nas vodi u sukobe”, ocijenili su učesnici konferencije “Odnosi Bosne i Hercegovine i Crne Gore – otvorena pitanja i perspektive“ koja je održana u sarajevskoj Vijećnici.

Istakli su da je Evropska unija za naše države otvorila vrata pristupnih pregovora, ali da je potrebno da mi sami ispunimo uslove.

– Lakše i brže ćemo preći taj prag ako se držimo zajedno. Stabilnost zapadnog Balkana je garancija stabilnosti Evrope – poruka je učesnika konferencije.

U usvojenim zaključcima ističu da je regionalna saradnja i povezivanje svih aktera civilnog društva u regionu od suštinskog značaja za razvoj i unapređenje međudržavnih odnosa Crne Gore i Bosne i Hercegovine. Odlučni su da očuvaju multietničnosti svojih društava, ravnopravnosti svih građana i naroda, njihovih vjeroispovijesti i svjetonazora.

Insistiraju na dubljem i snažnijem sveobuhvatnom ekonomsko-političkom povezivanju Bosne i Hercegovine i Crne Gore kao preduslovu jačanja kapaciteta građanskih društava i suštinske evropeizacije regiona. Posebno je važna, smatraju, saradnja u oblasti izgradnje infrastrukture.

Učesnici konferencije naglašavaju kako se zalažu za svestrano povezivanje s ciljem formiranja zajedničkih pluralnih, kreativnih kulturnih politika, uvažavajući kulturne identitete i specifičnosti svakog od naroda, te osuđuju šovinističko i kleronacionalističko negiranje crnogorske kulture i nacije, nekažnjivo skrnavljenje nacionalnih i državnih simbola Crne Gore, diskriminaciju nacionalnih Crnogoraca, govornika crnogorskog jezika, poštovalaca i vjernika Crnogorske pravoslavne crkve. Također osuđuju i odbacuju usvojenu Deklaraciju tzv. srpskog sveta, i sve druge hegemonističke, jednonacionalne projekte.

Od političkih aktera Crne Gore i Bosne i Hercegovine zahtijevaju da “sve institucionalne kapacitete stave u funkciju ispunjavanja kriterija za evroatlanske integracije i jasno i odlučno se distanciraju od svih politika koje opstruiraju evroatlantski put, kao i onih koji blokiraju rad državnih institucija Bosne i Hercegovine”. Također, smatraju da je potrebno prihvatiti Berlinski proces kao istinski i siguran put ka evropeizaciji zapadnog Balkana, učestvovati u definisanju njegovih preporuka i dati puni doprinos njihovoj impementaciji na državnim nivoima.

Snažno podržavaju odluke državnih organa Crne Gore kojma se prihvaćaju presude sudova UN-a, posebno zločin genocida nad Bošnjacima i drugi ratni zločini počinjeni na prostoru BiH u proteklom ratu.

Učesnici konferencije pozivaju Ured visokog predstavnika u BiHm da Rezoluciju Skupštine Vijeća Evrope broj 1513 iz 2006. godine i presude Evropskog suda za ljudska prava, stavi u fokus u kontekstu neophodnih ustavnih promjena u BiH.

Bosni i Hercegovini kao suverenoj i nezavisnoj državi, članici UN-a, je potreban Ustav utemeljen na evropskim demokratskim stečevinama, naveli su.

S konferencije je institucijama Evropske unije preporučeno “da nastave snažnu institucionalnu podršku u procesu pridruživanja svih država zapadnog Balkana Evropskoj uniji, zatim da u okviru Berlinskog procesa i ostalih mehanizama regionalne saradnje koji se provode pod pokroviteljstvom EU, insistiraju na daljnjim koracima u procesu suočavanja s prošlošću, u cilju pune normalizacije odnosa među državama, kao i na regionalnoj ekonomskoj saradnji, te da dio sredstava iz paketa finansijske podrške zapadnom Balkanu usmjere na kreiranje i provođenje politika koje će doprinijeti obnovi jedinstvenog kulturnog prostora i zajedničkog kulturološkog identiteta, uvažavajući posebnosti svakog od naših naroda”, saopćili su organizatori.

Konferenciju “Odnosi Bosne i Hercegovine i Crne Gore – otvorena pitanja i perspektive” organizirali su Vijeće Kongresa bošnjačkih intelektualaca BiH, Hrvatsko narodno vijeće BiH, Srpsko građansko vijeće BiH, Forum parlamentaraca BiH 1990, JKHPD La Benevolencija, Centar za promociju civilnog društva i Fondacija Pravda za BiH, i predstavnici civilnog društva iz Crne Gore.