Uz zdravu i sigurnu oazu za stare, dom u Han Pijesku obezbijediće i 14 novih radnih mjesta

Penzioner Mitar Novaković iz Han Pijeska ima 75 godina, zdrav je i vitalan, nakon smrti supruge ima podršku kćerke, ali kaže kako je bio sretan kada je čuo da se u njegovoj opštini gradi novi dom za stare koji bi trebao biti otvoren na proljeće. 

“Znači mi puno da mi je u svakom momentu dostupan jedan ovakav sadržaj, da imam smještaj, ishranu i njegu, i uz sve to mi je bitna rekreacija, da mogu izaći, i ako mogu da se rekreiram i da se krećem, jer mnogo volim da šetam. Uz sve to bih mogao obići i kuću, koja bi mi bila blizu dok boravim ovdje. Supruga mi je umrla prije pet godina, prvi se nadam da će mi vrata ovog doma biti otvorena i bilo bi mi drago da se tu smjestim”, kaže Mitar Novaković, dodajući kako je otvaranje doma velika stvar za njega i njegove sugrađanke i sugrađane: 

“Mala smo opština, i to vjerovatno ne bismo sami mogli realizovati, tako da je veoma bitno da je UNDP podržao načelnika i Opštinu u ovoj ideji. Ima dosta starih i nezbrinutih ljudi, vjerovatno će morati neko i da malo pomogne u finansiranju boravka za pojedine osobe, da li opština, članovi porodice ili neka zajednica, jer moguće da neće moći pratiti sami”. 

Vijest o otvaranju doma obradovala je i 76-godišnju Antoniju Martinović iz Han Pijeska.

“Ovakav objekat znači spas za stare ljude koji nemaju nikoga. Neko ko ima djecu blizu, ima i neku sigurnost, ali mnogi koji su ostali sami, kojima su djeca otišla u inostranstvo, njima je teško. Trenutno mislim da nemam potrebu za smještajem u dom, ali mi puno znači da znam kako nešto ovako imam u svom mjestu, i zahvalni smo našem načelniku i ostalima koji su za nas stare obezbijedili da imamo nešto ovako na raspolaganju.”, kaže Antonija, a 72-godišnja stanovnica Han Pijeska Milena Planinčić dodaje kako joj je drago da se u ovoj opštini otvara dom koji će biti na raspolaganju starijim stanovnicama i stanovnicima, i što smatra posebno važnim–da im je blizu.

“U našoj opštini ima dosta starih i iznemoglih ljudi, i jako nam je važno da imamo mjesto gdje ćemo moći boraviti ukoliko budemo željeli i imali mogućnost. Omladina je otišla, a stari su ostali i ovo dobro dođe za stari narod. Znam mnoge koji bi rado prihvatili da budu smješteni u ovakvom domu, a puno bi im značilo da opet ostanu u svom kraju.”

Dom za stara lica izgrađen je u nekadašnjem dijelu Doma zdravlja Han Pijesak kroz Projekat unapređenja efikasnosti lokalnih usluga u Bosni i Hercegovini (PIPLS) koji finansira Švedska, a implementira i sufinansira Razvojni program Ujedinjenih nacija u Bosni i Hercegovini (UNDP BiH), uz podršku tri kantona i 22 jedinice lokalne samouprave (JLS).

Samoodrživost kao ključna komponenta projekta 

Načelnik Opštine Han Pijesak Slobodan Đurić kaže kako je zadovoljan realiziranim projektom, posebno ističući značaj njegove samoodrživosti.

“Drago mi je da smo priveli kraju projekat za koji smo dio sredstava dobili kroz PIPLS projekat, i ovo je jedna velika stvar za našu opštinu, posebno u smislu samoodrživosti. Sve što je samoodrživo je najbolja stvar za opštinu, posebno kada se radi o nečemu što će biti korisno za stanovništvo. Uz sve pozitivno za stariju populaciju kojoj je dom namijenjen, dobijamo i 14 radnih mjesta, i kroz takve intervencije u malim opštinama velikim dijelom se rješava i problemnezaposlenosti. Nemamo situaciju da primamo ljude koji su na budžetu i ne rade ništa, već imamo ljude koji doprinose i zarađuju svoju platu. Samoodrživost je jedina domaćinska i prava stvar za svaku opštinu”, kaže Slobodan Đurić, dodajući kako je projekat važan i s aspekta podrške osobama treće životne dobi koja često izostaje u zajednici.

“Nažalost, na ovim prostorima nemamo kulturu prema domovima za stara lica, i nekada se ti ljudi osjete odbačeno kada krenu tamo. Ovdje smo željeli da napravimo nešto drugačije, da korisnici našeg doma imaju pristojnu starost, da imaju sve uslove i ljubav koja im je potrebna kao da su kod kuće. Imamo već nekoliko zainteresovanih i prijavljenih korisnika, u procesu smo registracije, i nadam se da ćemo do proljeća početi sa radom”. 

Slavica Ašonja, samostalna stručna saradnica za javne nabavke, lokalni razvoj i projekte u Opštini Han Pijesak učestvovala je u pripremi dokumentacije za PIPLS projekat, kao i samoj pripremi projekta doma za stara lica. 

“Naša prvobitna ideja je bila prilično skromna, ali smo na kraju dobili projekat koji će biti veoma značajan za Opštinu Han Pijesak. U međuvremenu su se desile neke druge stvari, kao što su proglašenje ovog područja vazdušnom banjom i razvoj turizma, što nam je dalo dodatni podstrek. Krenuli smo skromno finansijski, ali vrijednost projekta sada je skoro četiri puta veća u odnosu na procijenjenu vrijednost kada smo pisali projekat”.

Usluge dostupne 24 sata

Prostor je kompletno adaptiran, infrastrukturno uređenje i opremanje je urađeno na višem nivou, a uz blizinu Doma zdravlja činjenica da je područje proglašeno vazdušnom banjom svakako će biti posebno privlačna za populaciju koja ima zdravstvene probleme i kojoj je boravak na čistom zraku posebno važan.

“Predviđeno je da dom ima 27 korisnica i korisnika, i iz uz rad na smjene biće dostupan 24 sata. S obzirom da se nalazi u dijelu Doma zdravlja koji se ne koristi, a s kojim je povezan fizički, koristiće se i određeni dio usluga doma zdravlja. Na taj način će se uštedjeti na administrativnim troškovima i troškovima dijela osoblja, koristiće se njihova kotlovnica i vešeraj. Opština Han Pijesak je mala, i šta god pravimo, s obzirom na manji broj korisnika, moramo da smišljamo modele kojima ćemo uštediti na administraciji i fiksnim troškovima”, pojašnjava Slavica Ašonja, dodajući kako Han Pijesak kao opština ima iskustva uspostavljanja novih usluga koja su prenijeli i na ovaj projekat: 

“Već imamo jednu priču gdje je bilo skepticizma da li će to da uspije na području Han Pijeska. Radilo se o projektu integrisanog razvoja kroz koji je prvi put u našoj opštini uspješno uspostavljen vrtić, u međuvremenu su proširivani kapaciteti, vrtić je administrativno spojen sa Centrom za socijalni rad gdje su ostvarene određene uštede, tako da smo i tu pokazali kako naš cilj nije samo da dobijemo projekat, nego i da dokažemo da je on održiv”. 

Projekat unapređenja efikasnosti lokalnih usluga u Bosni i Hercegovini (PIPLS) ima za cilj unaprijediti pristup ključnim javnim uslugama kroz bolje upravljanje i povećanje ulaganja u lokalnu infrastrukturu.