Stanje na carinskim terminalima: Neki bez dovoljno mjesta za oduzetu robu, vage, videonadzora…

Agregat u kvaru, nepostojanje 50-tonske kolske vage, sistem videonadzora ne radi ili ne čuva snimke 12 mjeseci, nedovoljno prostora za smještaj oduzete robe, loši uvjeti u sanitarnim čvorovima neki su od nedostataka koji su utvrđeni u pojedinim carinskim terminalima u Bosni i Hercegovini i još nisu otklonjeni.

Pitanjem upravljanja carinskim terminalima bavio se Ured za reviziju institucija Bosne i Hercegovine 2015. godine, a prije nekoliko dana je ovaj ured objavio izvještaj o tome koliko su njihove tadašnje preporuke ispoštovane.

Ukupno je u BiH u 2021. bio 41 carinski terminal, od čega je deset u vlasništvu i pod upravljanjem Uprave za indirektno oporezivanje (UIO) Bosne i Hercegovine. Ostalih 31 je ili u privatnom vlasništvu ili je u vlasništvu UIO, a dato je na upravljanje nekoj firmi.

Prihodi UIO od carinskih terminala u 2021. godini iznosili su 18,2 miliona KM. Privatnim držaocima je pripalo oko 17 miliona KM.

Revizori su, između ostalog, ukazali da je UIO novim aktima preciznije uredila uvjete koje moraju ispunjavati terminali, ali ipak nisu utvrđeni jasni kriteriji za njihovu uspostavu.

– Nije se definisalo kada i gdje se uspostavlja carinski terminal, uvažavajući obim, strukturu i tokove kretanja roba u putničkom i robnom saobraćaju sa inostranstvom te druge privredne interese, kao i sve druge institucionalne i međuinstitucionalne faktore – pišu revizori.

Nije urađena ni analiza kojom bi se utvrdilo da li je opravdana, između ostalog, uspostava nekog terminala i njihovo davanje na upravljanje “trećim licima”, odnosno drugim firmama.

Revizori nadalje ističu da je kontrolama koje je proveo UIO konstatovano da oko trećine terminala ne ispunjava uvjete iz zaključenog ugovora sa Upravom za indirektno oporezivanje.

Revizori su, kako bi propratili realizaciju njihovih ranijih preporuka, obišli carinske terminale u Bosanskoj Gradiški, Bosanskom Brodu, Sarajevu, Sokocu i Gorici.

– Kod dva od pet posjećenih terminala evidentirane su gužve. Kod tri terminala se ne poštuju odredbe ugovora koje se tiču dužine trajanja čuvanja videonadzora i ugovorenog prostora za smještaj oduzete robe ili teretnih vozila. Kod jednog terminala su utvrđeni loši uvjeti u sanitarnim čvorovima za korisnike terminala. Sagovornici u UIO istakli su nedostatak sredstava za održavanje objekata u vlasništvu UIO, kao i nedostatak osoblja za rad na terminalima kao što su radnici na parkingu, spremačice, domari i slično – kazali su revizori.

Najprometniji terminal je onaj u Bosanskoj Gradiški i njime upravlja UIO.

– Opservacijom na licu mjesta uočene su gužve na terminalu. Evidentiran je nedostatak mjesta za smještaj motornih vozila koja prevoze ili će prevoziti carinsku robu na ovom terminalu, koji je u vlasništvu i pod upravljanjem UIO, kao i nedostatak osoblja (spremačica, domara, radnika na parkingu) – dio je revizorskog izvještaja.

U većem broju terminala stanje je “uredno”, ali ih ima i sa nedostacima. Tako, naprimjer, Javno preduzeće Luka Brčko, koja “drži” terminal u Brčkom, nije, barem do prošle godine, otklonio nedostatak koji se tiče posjedovanja 200 kvadrata klimatiziranog prostora za smještaj lako kvarljive robe.