Šta se sve proizvodilo u Jugoslaviji: Fabrike su radile punom parom. Neke stvari koristio je čitav svijet

“Od igle do lokomotive”, tako se možda najbolje može opisati što se sve proizvodilo u bivšoj Jugoslaviji (SFRJ). Oni koji se sjećaju bivše države često kažu da uopće nije bilo potrebe za uvozom, neke od jugoslovenskih proizvoda koristio je doslovno cijeli svijet, proizvodili su se brodovi, automobili, avioni, kamioni, oružje, pa čak i računare.

Tu su i firme koje su bile proizvođači odjeće, hrane i drugih potrepština. Mnoga od njih više ne postoje, neka su privatizirana, a neka su u stečaju, piše Telegraf.rs.

Teški kamioni i šleperi proizvodili su se u FAP-u iz Priboja i TAM-u iz Maribora, a laki transporteri u Zastavi u Kragujevcu. Godišnje se tamo proizvodilo oko 200.000 automobila.

Ponos vojne industrije u bivšoj državi bio je SOKO s proizvodnjom u BiH, a u Kraljevu je postojala i državna fabrika aviona.

Vjerovali ili ne, Jugoslavija je bila jedna od pet zemalja u Evropi koje su imale vlastite računare. Vjerovatno najpoznatiji je Galaxy, dok je prvi proizvedeni računar bio CER-10. Krajem 70-ih Digitron u Bujama u Istri i Iskra u Sloveniji počeli su sklapati računare.

U Slavonskom Brodu je bila fabrika vagona, a kako Hrvatska ima izlaz na more, tamo je bilo najviše brodogradilišta. No, u Srbiji i Crnoj Gori bilo je još brodogradilišta.

Telegraf donosi veliki popis što se sve proizvodilo u Jugoslaviji:

1. “Levi Strauss” proizvodio je Varteks iz Varaždina
2. “Lee Cooper” je proizvodio je Beko iz Srbije
3. “Wrangler” se proizvodio u Makedoniji
4. Tenisice “Puma” u Borovu, Hrvatska
5. “Adidas” – Planika, Slovenija
6. “Boss” se proizvodio u DIORK-u, Kragujevac
7. “Javor” iz Ivanjice proizvodio je 20.000 košulja mjesečno za svjetski izvoz
8. “22. decembar” je proizvodio uniforme za vojsku i policiju
9. “Elan” iz Slovenije proizveo je skije koje je vozio svjetski prvak Ingmar Stenmark
10. “Tommy” majoneza, PEZ i Wrigley žvakaće, današnji Orbit, proizvodili su se u Kolinskoj u Sloveniji
11. “Podravka” iz Koprivnice s Vegetom je pokrila 20% svjetskog tržišta začina, a njihov juneći paprikaš bio je čak u vojnim paketima nekih svjetskih vojski
12. Klasa malina “Roland” bila je najskuplja na tržištu i Jugoslavija je bila najveći izvoznik
13. “Zastava” je proizvela oko 200.000 automobila, od čega su 90% napravili domaći kooperanti. Danas je kod “Fiata” obrnuto, 90% je iz uvoza
14. Sarajevski TAS (legendrani Golf) proizveo je 40.000 Volkswagena, ali i “buba” uz pomoć tadašnjeg UNIS-a. U Vogošći (Sarajevo) je osim TAS-a postojao i PRETIS, lider namjenske industrije u Jugoslaviji, gdje se proizvodila municija.
15. Novo Mesto u Sloveniji – 30.000 Renaulta
16. Cimos je proizvodio Citroen
17. U Prištini se proizvodio, vjerovali ili ne, Peugeot!
18. IDA iz Kikinde “napravila” 10.000 Opela… u njenoj livnici su se pravile karoserije za Mercedes, BMW…
19. FAP iz Priboja i TAM iz Maribora proizvodili su teške kamione i šlepere, a “Zastava” lake transportere…
20. “Ikarbus” je proizvodio autobuse i minibuseve TAM
21. Tomos iz Kopra je proizvodio mopede i vanbrodske motore… njihova “penta” je bila najbolji motor na svijetu
22. Tvornicu Lada u Rusiji i -125 pz- u Poljskoj pustili su u pogon, u suradnji sa Fiatom, Zastavini stručnjaci
23. Osim u Zastavu, farovi slovenske tvornice “Saturnus” ugrađivani su u VW, Opel, Fiat…
24. FRAD u Aleksincu proizvodio je zračne filtere za za Mercedes, Morris, Fiat…
25. HTD iz Ohrida proizvodio je brave, kvake… za autoindustriju, između ostalog i za cjelokupnu sovjetsku proizvodnju.
26. Priština je proizvodila amortizere za Zastavu, Fiatt i Opel
27. U Beogradu je tvornica “21. maj” proizvodila motore
28. Jugoplastika iz Splita izvozila je 40% na evropsko tržište
29. “Filip Kljajić” je bila jedna od samo četiri fabrike u svijetu koje proizvode lance, a koji su bili korišteni u cijelom SSSR-u,u njihovim linijama tvorničkih pogona. Svojevremeno je bila najveći izvoznik u Srbiji.
30. “Prvomajska” Zagreb proizvodila je tokarilice, bušilice i opremala cijele pogone širom svijeta.
31. IMT je izvezao 20.000 traktora u Egipat
32. Brodogradilišta u Hrvatskoj proizvodila su najveće prekookeanske brodove
33. “Uljanik” je proizvodio generatore za te brodove
34. Jugoslavija je imala tvornice električnih aparata, televizora, radija, gramofona, magnetofona i bijele tehnike „Obod“, „Cer“, „Gorenje“, „Iskra“, „Rudi Čajevac“, „Borac“… Beograd je čak proizvodio aparate za espresso
35. U istarskim Bujama, računari su se počeli sastavljati krajem sedamdesetih
36. EI Niš je bio jedan od najboljih svjetskih proizvođača svjetiljki koje je ugrađivao i Philips, a prije Sonya imao je proizvodnju televizora u boji
37. “Insa” iz Zemuna proizvodila je satove
38. Postojale su tri fabrike telefona, od kojih je jedna, “Iskrina”, proglašena najboljom na svijetu i nalazi se u njujorškom Muzeju savremene umjetnosti
39. Postojale su dvije fabrike sijalica “Tesla” Pančevo i “TIZ” Zagreb
40. Radile su tri tvornice šibica, ona u Rijeci proizvodila je čak i parafinske šibice za izvoz
41. “Jugodent” iz Vojvodine proizvodio je i izvozio stomatološke stolice u Afriku i Indiju
42. “Soko” iz Mostara proizvodio je avione i helikopter Gazela
43. ​​​​Zastavin pištolj koristila je i američka policija, a lovačka puška bila je najprodavanija puška u SAD
44. Tenkovi su se u cijelosti proizvodili u Jugoslaviji kroz kooperaciju tvornica u Slavonskom Brodu, Kruševcu, Beogradu… Samo je Kuvajt nabavio tenk M-84 i to čak 149 komada. Teleoptik je proizvodio žiroskope za cijeli svijet
45. Pored JAT-a, postojala je još jedna aviokompanija, “Inex adria” koja je u floti imala 9 Boeinga, a kupljeni su bili kao kompenzaciju za Praški pršut “Crvena Zvezda” iz Kragujevca i FRA cutting tools iz Čačka… Pa je Boeing koristio čačanske bušilice
46. Farmaceutska industrija opskrbljivala je 30% tržišta SSSR-a, gotovo pola Afrike i Indije…”Lek”, “Krka”, “Pliva”, “Galenika”, “Zdravlje”, “Alkaloid”
47. Većinu najvećih svjetskih građevinskih radova projektirali su i izveli „Energoprojekt“ i bh. “Energoinvest” – od Asuanske brane, mostova preko Afrike i čitavih naselja u SSSR-u, preko bolnica u Libiji do Paname, Zimbabvea…
48. “Šipad” Sarajevo je opremio niz hotela, bolnica i drugih objekata u svijetu, a bilo ih je na stotine…
49. “Slovenijales”, “Lesnina” i “Meblo” su gotovo svu proizvodnju izvozili na zapadno tržište jer su imali i kvalitetu i dizajn
50. Stolarija “Jelovica” i “Šipad” izvozoila je za cijelu Austriju i Italiju
51. Postojale su željezare u Skoplju, Smederevu, Sisku, Zenici i Sloveniji, tvornice aluminija u Titogradu i Skoplju, tvornica pocinčanog lima na Kosovu
52. Sevojno je dobilo prvu liniju za plastificiranje limova u Evropi
53. Jedna nuklearna elektrana radila je u Sloveniji, odnosno u to vrijeme u Jugoslaviji
54. “Obojena metalurgija” iz sastava “Zorke” iz Šapca proizvodila je najkvalitetniji cink na svijetu
55. Fabrika aviona Utva, Pančevo
56. Fabrike zlata – u Celju i Majdanpeku
57. Fabrika bicikli Rog u Ljubljani i FBP – Fabrika bicikala Partizan u Subotici
58. U Pančevu su radile Rafinerija, Petrohemija, Azotara, Staklana (propala), Tesla (fabrika sijalica, propala), Tvornica obuće (propala), Minel…
59. U Zrenjaninu su radile fabrike Servo Mihalj, Kožara, Jugoremedija (lijekovi), Šećerana (najstarija u Srbiji) IPOK (fabrika škroba), Luxol (kozmetika), Dijamant (fabrika jestivog ulja), Žitoprodukt (pekarska industrija), Žarko Zrenjanin (namještaj), Šinvoz, Brodogradilište Begej, CEBA, SIBA, Radijator…
    
    Samo nekoliko od ovih fabrika je opstalo.

Dobivaj najvažnije vijesti porukom na Viberu: KLIKNI OVDJE