Prije 92 godine preminuo Tomas Edison, izumitelj sijalice 

Na današnji dan 1931. godine, u Nju Džersiju je preminuo američki izumitelj Tomas Alva Edison (Thomas), koji je zadužio svijet mnogim pronalascima, poput sijalice s ugljenim vlaknom, fonografa (gramofon), mikrofona, fonometra. 

Edison je usavršio i telegraf i akumulator, znatno poboljšao dinamo-mašinu, pronašao kinetoskop i prvi primijenio celuloidnu filmsku traku od 35 milimetara. Sagradio je prvi filmski atelje u svijetu. Registrirao je više od hiljadu pronalazaka, a savremenici su ga smatrali “prvim dobrotvorom čovječanstva”.

1469. – kraljica Isabela od Kastilje udala se za aragonskog kralja Fernanda II, čime su pod jednom krunom ujedinjene gotovo sve španske kršćanske zemlje.

1685. – francuski kralj Luj XVII poništio “Nantski edikt”, lišivši hugenote (protestante) svih vjerskih i građanskih sloboda koje im je 1598. garantovao kralj Anri IV.

1697. – rođen italijanski slikar Đovani Antonio Kanal (Giovanni Canal), poznat kao Kanaleto, jedan od najboljih pejzažista 18. vijeka, majstor dočaravanja atmosfere i vedrog prozračnog kolorita. 

1843. – rođen Josip Eugen Tomić, hrvatski književnik. Najpoznatija su mu djela “Melita”, “Veronika Desinićka” i “Zmaj od Bosne”, te proze o bosanskim temama. Pisao je i komedije: “Bračne ponude”, “Zatečeni ženik” i naročito popularnu komediju “Franjo barun Trenk”. Dovršio je Šenoinu “Kletvu”, te preveo pedesetak pozorišnih djela i mnoge historijske romane.

1856. – rođen srbijanski geolog i političar Jovan Žujović, utemeljitelj geološke nauke u Srbiji, predsjednik Srpske kraljevske akademije, profesor Beogradskog univerziteta, član mnogih inozemnih društava i akademija.

1865. – umro engleski državnik Henri Džon Templ (Henry John Temple), poznat kao lord Palmerston. Bio je dva puta premijer Ujedinjenog Kraljevstva između 1855. i 1865. 

1867. – SAD formalno preuzele suverenitet nad Aljaskom, koju su 30. marta 1867. kupile od Rusije za 7,2 miliona dolara.

1871. – preminuo Čarls Babidž (Charles Babbage), engleski matematičar i izumitelj, nazvan “ocem računarstva”.

1893. – umro francuski kompozitor Šarl Guno (Charles Gounod), koji je s Kamijem Sen-Sansom (Camille Saint-Saëns) bio glavni predstavnik klasicizma u francuskoj muzici 19. vijeka. Operama “Romeo i Julija” i “Faust” se suprotstavio italijanskom operskom stilu. Popularna je njegova obrada prvog klavirskog preludijuma Johana Sebastijana Baha (Johann Sebastian Bach), a solo pjesmama je utjecao na kasnije francuske kompozitore.

1907. – rođen Dragan Šajnović, bosanskohercegovački violinista i pedagog. U rodnoj Banjoj Luci borio se za otvaranje muzičke škole, pa je tako prva državna banjalučka muzička škola, nazvana Gradska narodna muzička škola, počela s radom 1946. godine. Također, tri godine je radio na otvaranju Srednje muzičke škole u Banjoj Luci koja je počela s radom 1956. godine. Dragan Šajnović je u obje muzičke škole bio profesor violine, a više puta i direktor.

1911. – umro Alfred Bine (Binet), francuski psiholog i izumitelj prvog upotrebnog testa inteligencije.

1922. – osnovana Britanska radijska kompanija BBC.

1925. – rođena grčka glumica Melina Merkuri, veoma angažovana šezdesetih godina 20. vijeka u borbi protiv vojne hunte. Bila je i ministrica kulture u vladi grčkih socijalista. Najbolje uloge ostvarila je u filmovima: “Stela”, “Fedra”, “Pobjednici”, “Lizistrata”, “Slatka ptica mladosti”…

1926. – rođen Klaus Kinski, slavni njemački glumac poljskog porijekla. Najbolje uloge ostvario je u kultnim filmovima reditelja Vernera Hercoga (Werner Herzog): “Aguirre, gnjev Božji”, “Woyzeck”, “Fitzcarraldo”, “Nosferatu” i “Cobra Verde”. 

1953. – rođen Ćazim Čolaković, bosanskohercegovački i regionalni pjevač narodne muzike . Najviše je ostao upamćen po pjesmi “Zašto me ostavljaš ti”. 

1955. – proizveden je prvi Fićo u fabrici automobila “Zastava” iz Kragujevca, a posljednji primjerak tog kultnog jugoslavenskog automobila proizveden je u novembru 1985. godine.

1956. – rođena Martina Navratilova, jedna od najboljih svjetskih teniserki, koja je nastupala za Čehoslovačku i SAD. U svojoj karijeri osvojila je 18 pojedinačnih Grand Slam titula i još 41 Grand Slam titulu u parovima. Turnir u Wimbledonu osvojila je devet puta.

1967. – sovjetski vasionski brod “Venera 4” ušao u atmosferu Venere i emitovao je podatke na Zemlju dok nije izgubio kontakt 27 kilometara iznad površine Venere.

1984. – rođena Lindzi Von (Lindsey Vonn), američka alpska skijašica. Lindzi je najuspješnija alpska skijašica svih vremena – drži rekord u broju pobjeda u svjetskom skijaškom kupu (82) i broju kristalnih globusa (20).

1998. – najmanje 700 ljudi poginulo je prilikom eksplozije naftovoda na jugu Nigerije.

2007. – preminuo Amir Rešić (Nikola Rešić) poznatiji kao Nino, bosanskohercegovački folk pjevač koji je bio veoma popularan 1990-ih godina.

2010. – umro Josip Vončina, hrvatski jezikoslovac, književni historičar, akademik te član Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti u Razredu za filološke znanosti. Objavio je više od dvije stotine naučnih i stručnih priloga (članaka, rasprava i knjiga).

(Dnevni avaz)