Pismo BHAAAS-a Anthonyju Blinkenu: Djelujte u BiH da spriječite novi rat u Europi

Povodom posljednjih dramatičnih događaja koji su u konačnici upereni protiv teritorijalnog integriteta i suvereniteta te pravnog poretka države Bosne i Hercregovine Upravni odbor Bosanskohercegovačko-Američke akademije nauka i umjetnosti (BHAAAS) uputio je oštro intonirano pismo šefu američke diplomatije Anthonyju Blinkenu.

Potpisnici pisma na početku naglašavaju da pišu u ime organizacije koja okuplja više od 250 univerzitetskih profesora, naučnika i istraživača, ljekara, umjetnika i književnika, koji su našli utočište i postigli ogroman akademski uspjeh i javno priznanje u Sjedinjenim Američkim Državama i na širem podrulju Sjeverne Amerike tokom i nakon ratova u bivšoj Jugoslaviji 1990-ih.

Pored toga ističu da pismo pišu i kao zabrinuti građani Sjedinjenih Država, naučnici, koji su još uvijek vezani za svoju domovinu Bosnu i Hercegovinu.

“Pišemo jer, još jednom, kao 1990-ih, prijetnje suverenitetu Bosni i Hercegovini i političko odbacivanje njenog multietničkog tkiva predstavlja potencijalno nasilan izazov za živote i egzistenciju ljudi na području Zapadnog Balkana, ali i budućnosti Evrope i transatlantskih odnosa. Pišemo Vam, sekretare Blinken, da vas podstaknemo da djelujete prije nego što Evropa uđe u još jedan rat”, ističe se u pismu BHAAAS.

Nadalje, Blinkena informišu da su, uprkos očiglednim političkim provokacijama i akcijama koje potkopavaju složenu institucionalnu strukturu izgrađenu na osnovu Daytonskog mirovnog sporazuma, etnonacionalistički lideri u Bosna i Hercegovina, te u Srbiji i Hrvatskoj i dalje su prihvaćeni kao pregovarački partneri, čime su njihovi secesionistički ili ekspanzionistički snovi dodatno osnaženi.

Podsjećaju Blinkena da Milorad Dodik upravo stvara separatističku vojsku u RS, dok se lider HDZ-a BiH Dragan Čović otvoreno zalaže za “treći entitet” u Bosni i Hercegovini. U isto vrijeme, kako navode, bošnjačko rukovodstvo je slabo i zavisno od vanjske podrške, odnosno pomoći međunarodne zajednice.

“To je ista politička dinamika koja je dovela do rata 1992. Čak šta više sada je totalno osnažena kombinacijom zanemarivanja regiona od strane EU i nedostatkom otpora geopolitičkom uplitanju Rusije i Kine. Kao rezultat toga, države i narodi Zapadnog Balkana su sada pijuni u rukama velikih sila, jeftine nekretnine kojima se trguje od strane igrača čije akcije ne mogu kontrolisati. S obzirom na države u okruženju znatno povećavaju vojne izdatke i naoružavaju se, okolnosti na Balkanu počinju jezivo da liče na godine uoči Prvog svjetskog rata”, ističe u pismu Upravni odbor BHAAAS-a.

Američkog državnog sekretara Blienkena upoznaju i sa činjenicom da ekstemisti i ratni zločinci u susjednim državama BiH inspiraciju za svoje djelovanje nalaze u desničarskim ekstremistima od Novog Zelanda do Sjedinjenih Država.

Kako navode u pismu, takvi u isto vrijeme ponovo zagovaraju tezu da Evropu mora biti bijela i kršćanska ili će propasti, u što vjeruju i propagiraju i mnogi desničarski lideri na Starom kontinentu.

S obzirom na pomenute tendencije, potpisnici pisma, uz puno razumjevanje delikatne pozicije u kojoj se Sjedinjene Države nalaze, traže od sekretara Blinkena da “poduzme neophodne korake kako se snovi ekstremista ne bi pretvorile u noćnu moru svih nas zajedno”.

“Bosna i Hercegovina se može reorganizirati samo prema demokratskim principima multietničkog i građanskog društva umjesto segregacionih principa etnoteritorijalne podjele. Zaustavljanjem težnje ka segregaciji u Bosni i Hercegovini, možete poslati snažan signal da rasizam i nadmoć bijele rase će biti zaustavljeni i drugdje u svijetu.
Zbog toga Vas molimo da razmotrite sljedeće mjere:

1) Nametnuti ciljane ekonomske sankcije korumpiranim liderima koji osporavaju suverenitet i ustavni poredak BiH i pozivaju EU da učini isto;

2) Izolovati i sankcionisati sve političke lidere koji se bave negiranjem genocida i revizionističkom istorijom;

3) Ponuditi podršku liderima civilnog društva koji su se aktivno borili protiv etnonacionalističkih narativa na terenu decenijama;

4) Slanje najboljeg američkog diplomatskog tima u region;

5) Ojačati posvećenost SAD misijama NATO-a na Zapadnom Balkanu i zaštititi
porozne granice između Srbije i Bosne i Hercegovine sa dodatnim NATO trupama;

6) Dajte prioritet miru i sigurnosti Bosne i Hercegovine u javnim istupima i zamolite predsjednika Bidena da učini isto,” predlaže na kraju Upravni odbor Bosanskohercegovačko-Američke akademije nauka i umjetnosti (BHAAAS) u pismu upućenom američkom državnom sekretaru Blinkenu.