Padaju temperaturni rekordi: Crveni alarmi upaljeni u mnogim evropskim zemljama

Širom Evrope obaraju se temperaturni rekordi, dok je veći deo zapadnog dijela kontinenta na udaru iscrpljujućeg toplotnog talasa.

Vreli talas se sa južnog dijela kontinenta proširio na sjever i zapad. U Velikoj Britaniji prvi put je izmjerena temperatura viša od 40 stepeni Celzijusa.

U Njemačkoj je zabilježen najtopliji dan u 2022. sa 39,5 stepeni Celzijusa u zapadnom gradu Duisburgu, dok su i Nizozemska i Belgija dostigle isti maksimum.

Redovna pojava

U našem regionu takve temperature postale su redovna ljetna pojava koju preguramo “na nogama”, dok su na zapadu Evrope upaljeni crveni alarmi, a vlade preduzimaju hitne mjere kako bi zaštitile stanovništvo za opasnost, prenosi “Blic”.

Ovo su neki od razloga zašto zemlje u tom dijelu kontinenta teže podnose toplotne udare:

Кlimatska kriza čini toplotne talase mnogo češćim, a cijeli svijet osjeća posljedice. Gradovi posebno trpe zbog velike gustine naseljenosti i efekta urbanog toplotnog ostrva.

Ovaj efekt, koji je u velikoj mjeri uzrokovan apsorpcijom toplote trotoara i zgrada, kao i manjim vegetacijskim pokrivačem, može da učini gradove nekoliko stepeni toplijim od njihovog okruženja, dok u isto vrijeme mijenja obrasce vjetra i kiše.

Podstaknuti globalnim zagrijevanjem i pogoršani ovim efektom urbanog toplotnog ostrva, toplotni talasi postaju sve razorniji za gradove, a posebno one na sjeveru i zapadu Evrope koji nisu spremni da se nose sa ekstremnim vrućinama.

U mnogim evropskim zemljama, zgrade nisu projektovane da izdrže temperature već preko 25 stepeni Celzijusa, kaže Marijam Zakarija, klimatološkinja na Imperial koledžu u Londonu.

Arhitektura problem

Uzmimo, na primjer, gradove u sjevernoj Evropi. Uobičajena arhitektura uključuje velike prozore izgrađene da propuštaju što više svjetlosti. Кapci su rijetka pojava, a čak ni suncobrani nisu tako česti.

Кlimatizacija je uglavnom rezervisana za komercijalne prostore i, generalno, zgrade su dizajnirane da zadrže toplotu – a ne da je ispuštaju.

U Velikoj Britaniji, stare kuće su i dalje veliki problem. Zemlja u kojoj praktično nema zemljotresa i dalje ima više od pet miliona kuća izgrađenih pre 1900. godine i još oko 10 miliona izgrađenih pre 1950-ih.

Ogromna većina ovih kuća nema pravu izolaciju ili ventilaciju, pa mogu postati veoma pregrijane tokom ljeta. Nisu samo kuće problem – temperature u nekim britanskim bolnicama mogu da pređu 30 stepeni Celzijusa kada je spoljašnja temperatura samo 22 stepena.

Iako je problem stare infrastrukture rasprostranjen u Britaniji, on je prisutan i u mnogim dijelovima zapadne Evrope.

Gradovi koji nisu izgrađeni da izdrže visoke temperature također u mnogim slučajevima nemaju odgovarajuću infrastrukturu da se ljudi rashlade — nedostaje im dovoljno hlada i pristupa zelenim površinama i vodi ili mjere hitnog reagovanja kako bi se pomoglo najugroženijim.

Također, veliki problem predstavlja i nedostatak klima uređaja.

Dok su fasade “načičkane” spoljnim jedinicama klima potpuno uobičajene na ovim prostorima, taj prizor je rijetkost u mnogim evropskim zemljama.

U Švicarskoj, na primjer, ugrađivanje klima uređaja tehnički nije zabranjeno, ali mnogi kantoni i gradovi imaju restriktivne propise. Cirih je jedan od njih, pa je u tom gradu izuzetno teško dobiti dozvolu za ugradnju klime, naročito u starije objekte sa zaštićenim fasadama.

Visoke zgrade

U Njemačkoj ima veoma malo klima uređaja, a kako klimatske promjene uzimaju danak, lokalno stanovništvo se sve glasnije pita da li je stvarno moguće i dalje živjeti bez njih.

Dok se to ne promijeni, jedino sredstvo rashlađivanja u zgradama koje nisu novije gradnje ostaju ventilatori i prenosne klime.

Problem predstavlja i rasprostranjenost visokih stambenih zgrada u zapadnoj Evropi, koje su uobičajene u većini velikih gradova. Ove zgrade sakupljaju više toplote nego kuće, iako je u ovoj vrsti zgrada klimatizacija sve češća.

Problem leži i u činjenici da su gradovi na zapadu Evrope gušće razvijeni od onih na istoku.

Javni prijevoz, koji je mnogo češći u tom dijelu kontinenta, također može biti mnogo opterećeniji u ekstremnim vrućinama.

Ironično, neke od stvari koje zapadnoevropske gradove čine ekološki prihvatljivijim, poput relativnog nedostatka klima uređaja i manje automobila, čine ih ranjivijim na efekte klimatskih promena.

Demografija evropskih gradova također ih čini ranjivijim – urbano stanovništvo stari, što društvo čini izloženijim i ranjivijim na ekstremne vremenske prilike.

raport.ba