Ovo su prizori s granice Srbije: Muškarce skinuli i protjerali ih po mraku i hladnoći

Policija u Srbiji ne odgovara na pitanja Radija Slobodna Evropa (RSE) povodom snimaka koji, prema navodima aktivista, prikazuju nehumano i nasilno protjerivanje ljudi u pokretu na granici sa Sjevernom Makedonijom.

RSE nije mogao nezavisno da potvrdi sadržaj dva snimka koje je na društvenoj mreži X objavila organizacija za pomoć ljudima u pokretu iz Sjeverne Makedonije “Legis”.

Na snimcima se vidi grupa muškaraca u donjem vešu kako po hladnoći u koloni po mraku ide putem.

U organizaciji “Legis” navode da je riječ o ljudima iz Sirije i Bangladeša koje je srpska policija na granici najprije primorala da skinu garderobu, a potom i “pušbekovala” (prisilno, ilegalno protjerala) nazad u Sjevernu Makedoniju, odakle su i ušli na teritoriju Srbije.

Aktivisti u Srbiji ukazuju na “pušbekove” na jugu

Radoš Đurović iz Centra za zaštitu i pomoć tražiocima azila u Srbiji kaže za RSE da ta nevladina organizacija od početka godine dobija svjedočenja ljudi o povećanom broju “pušbekova” u Sjevernu Makedoniju iz pravca Srbije.

“Ovo je rano upozorenje ko god da je to učinio. A podsjetit ću da na toj granici nije samo srpska, nego i mađarska i austrijska policija, zajedno sa srpskom”, rekao je Đurović.

Austrija, Mađarska i Srbija su u oktobru 2022. dogovorile “zajedničko jačanje kontrole granice” prema Sjevernoj Makedoniji. Uz ovaj dogovor, tri zemlje su potpisale i Deklaraciju o vraćanju migranata u zemlje porijekla.

Đurović je ukazao da je praksa “pušbekova” indikativna, imajući u vidu i situaciju na sjeveru Srbije, gde se zatvaraju državni kampovi uz granicu sa Mađarskom, a ljudi se premještaju na jug i u centralnu Srbiju.

Krajem 2023, stotine policajaca poslano je u pogranična područja na sjeveru, a u “akcijama protiv krijumčarenja migranata”, više hiljada ljudi je prisilno premješteno u državne kampove na jugu zemlje.

Sve to, navodi Đurović, očigledno ima za posljedicu da se rasterete granice Evropske unije, prije svega Mađarske i Hrvatske.

“To su sve dešavanja koja ukazuju da Srbija ide ka tome da postaje restriktivnija prema izbjeglicama i migrantima i polako preuzima obrazac Mađarske u ponašanju prema izbjeglicama”, rekao je Đurović.

On je rekao da je zbog zatvaranja kampova na sjeveru teško procijeniti koliko je ljudi u pokretu koji, bježeći od ratova i siromaštva, pokušavaju da se domognu država Evropske unije, ali da ih sigurno nije ispod tri hiljade.

Dodaje da oko 50 ljudi svakodnevno ulazi u zemlju iz pravca Sjeverne Makedonije, a oko 100 iz pravca Bugarske.

“Svi većinom trenutno idu ka Bosni i Hercegovini”, rekao je Đurović.

Komesarka Vijeća Evrope poziva na hitnu istragu

“Guardian” prenosi riječi komesarke za ljudska prava Vijeća Evrope Dunje Mijatović koja je pozvala na hitnu istragu izvještaja o navodnim pušbekovima koje srpska policija sprovodi na granici sa Sjevernom Makedonijom.

“Ovi incidenti nisu samo uznemirujući, već takođe pokazuju širi, zabrinjavajući trend. Ove akcije krše Evropsku konvenciju o ljudskim pravima, koja zabranjuje kolektivno proterivanje, kao i druge međunarodne standarde”, rekla je Mijatović.

Prema njenim riječima, rašireni fenomen ileglanih “pušbekova” predstavlja “hitan panevropski problem”.

Svjedočenja o nasilju

Ovo nije prvi put da ljudi u pokretu i nevladini aktivisti svjedoče o nasilju policije u Srbiji.

U aprilu 2023, Ministarstvo unutrašnjih poslova saopštilo je da njihov Sektor unutrašnje kontrole “radi na utvrđivanju svih činjenica” povodom video snimaka koji prikazuju nasilje policije nad izbjeglicama i migrantima u dva grada, na sjeveru i zapadu Srbije.

Snimci iz Malog Zvornika u blizini granice Srbije sa Bosnom i Hercegovinom i Sombora, kod sjeverne granice sa Mađarskom prikazivali su uniformisane policajce kako pendrecima prebijaju ljude.

Iz MUP-a do danas nisu objavljeni rezultati interne istrage, a o učestalom policijskom nasilju svjedočili su i ljudi u pokretu koje je RSE nakon objavljivanja snimaka na društvenim mrežama posjetio u blizini kampa Komesarijata za izbjeglice u Somboru.

Najnoviji snimci zabilježeni su tri dana nakon sastanka policije u Srbiji sa predstavnicima Evropske unije kada je dogovoren nastavak saradnje “u cilju dalje zajedničke realizacije Akcionog plana EU u oblasti migracija”.

MUP Srbije je 7. februara saopštio da je na sastanku u Beogradu razgovarano, pored ostalog, o “nastavku saradnje u borbi protiv krijumčarenja migranata, readmisiji i povratku i upravljanju granicom”.

U akcionom planu EU za zemlje Zapadnog Balkana, koji je predstavljen u decembru 2023, definišu se nove mere za jačanje saradnje po pitanju migracija i upravljanja granicama.

U cilju borbe protiv “ilegalnih migracija”, Evropska unija najavila je u decembru 2022. dupliranje novca i slanje dodatnih policijskih snaga na jug Srbije odakle ljudi u pokretu ulaze u zemlju.

Srbija se nalazi na takozvanoj “Balkanskoj izbegličkoj ruti” kroz koju, bježeći od rata i siromaštva, ljudi u pokretu pokušaju da se domognu država Evropske unije, često uz pomoć krijumčara.

Komesarijat za izbjeglice Srbije objavio je 23. januara da je u 17 državnih kampova smješteno oko 1.400 ljudi.