I BiH ima svoj “krivi toranj”, izgradio ga je Zmaj od Bosne

Baš kao i Italija, tako i BiH ima svoj “krivi toranj”. Dobro ste pročitali. Italijanski se nalazi u Pisi i star je devetsto godina, dok je bosanski znatno mlađi, star “tek” dvjesto godina.   

No za razliku od italijanskog, bosanski toranj je više kriv – konkretnije, nagnutost bosanskog tornja je 9,5 stepeni, a italijanskog 5 stepeni, ali italijanski krivi toranj mnogo je više posjećen i poznat u cijelom svijetu, dok za bosanski jedva da zna lokalno stanovništvo.

Bosanski krivi toranj nalazi se Donjem gradu Starog grada Gradačca, u pitanju je sahat-kula koju je 1824. godine podigao Husein-kapetan Gradaščević, poznatiji kao Zmaj od Bosne, što potvrđuje ploča uzidana u objekat. U tarihu se navodi: “Osnivač objekta je Husein-kapetan, sin Osman-kapetanov, kapetan gradačačke tvrđave”.

Sahat-kula ima oblik tornja koji se od podnožja postepeno sužava prema koti vrha.

Približno je kvadratne osnove, dimenzija 5,23 x 5,11 metara, a ukupna visina iznosi 21,50 metra. Objekat ima prizemlje i pet spratova. Na južnoj strani su ulazna vrata. Od prizemlja do zadnjeg sprata vodi drveno stepenište sa 90 stepenica. Svjetlost je u unutrašnjost objekta dovedena i pomoću uskih otvora koji se šire prema unutrašnjosti, a koji su raspoređeni od podnožja do vrha. Zidovi su debeli 0,75 metara i zidani kamenom, izuzev gornjeg dijela, koji je od cigle.

Zbog slijeganja terena je nakrivljena jer, baš kao i italijanski krivi toranj, i bosanski ima temelj koji nije dobro postavljen.

Kula je najmlađi objekat takve vrste izgrađen za vrijeme vladavine Osmanlija u BiH. Kada su Austrougari došli u BiH, za nju je sat kupljen u Beču i kucao je sve do 1923. godine kada je sat zamijenjen novim. U Drugom svjetskom ratu sat je stao, a sahat-kula korištena je kao skladište za benzin.

Sat na kuli je radio do 1953. godine, ali danas od njega nema ni traga.

Faktor