Htjeli ili ne, NATO je u BiH već 3 decenije

SAD i Evropska unija samo ove godine uložili su nekoliko desetina miliona dolara i eura u Oružane snage BiH, njihovo dodatno opremanje vojnom opremom i obuku.

Iako najviši zvaničnici Republike Srpske već godinama ponavljaju da od učlanjenja BiH u NATO nema ništa, kako RS nema ništa protiv saradnje sa tim vojnim savezom, ali da BiH neće postati članica NATO, potezi i izjave predstavnika zapadne vojne alijanse, novac koji se “upumpava” u modernizaciju Oružanih snaga BiH, kao i zaključci koje je krajem prošlog mjeseca prvo donijela Skupština NATO u Madridu, a zatim i nedavni Samit zemalja članica tog saveza u Bukureštu, govore suprotno.

Prvo su, Rezolucijom Parlamentarne skupštine NATO, članice te vojne alijanse pozvane da “pojačaju podršku ugroženim partnerima”, među koje je svrstana i BiH, a zatim je na Samitu NATO, kojem je prisustvovala ministrica spoljnih poslova BiH Bisera Turković, dogovorena “pojačana podrška” BiH, Gruziji i Moldaviji kao “važnim partnerima koji se suočavaju s ruskim pritiskom”.

“Saveznici su se saglasili da pojačaju podršku tim zemljama, uključujući izgradnju bezbjednosnih kapaciteta, reforme i obuku za poboljšanje bezbjednosnih i odbrambenih institucija”, rekao je generalni sekretar NATO Jens Stoltenberg nakon Samita alijanse u Bukureštu.

Program reformi ili ANP

Da li zbog toga što je BiH nedavno u sjedište NATO u Briselu poslala drugi Program reformi, za koji opozicija u RS tvrdi da se zapravo radi o ANP, ili nečem drugom, ali činjenica je da su finansijske “slavine” za opremanje i obuku OSBiH naglo “odvrnute”.

Tako je, krajem prošle sedmice, objavljeno da je Savjet EU usvojio “mjeru pomoći” OS BiH vrijednu 10 miliona eura. Kako se navodi, ta odluka je “dio rada EU na daljem jačanju svog bezbjednosnog angažmana sa svojim partnerima na Zapadnom Balkanu”.

“To će, između ostalog, omogućiti brzo i održivo raspoređivanje bataljona određenog od strane NATO, bilo kao dio misije ili operacije Zajedničke bezbjednosne i odbrambene politike EU ili u formatima kao što su UN, NATO, OEBS. Mjera pomoći će ojačati kapacitete OSBiH kroz poboljšanje i unapređenje opreme njihove brigade taktičke podrške”, navodi se u odluci.

Američki ambasador u BiH, Michael Murphy, prije par dana takođe je otkrio da je njegova zemlja, samo u posljednjih godinu dana, za modernizaciju OSBiH dala više od 60 miliona dolara, donirala četiri vojna helikoptera, 86 borbenih vozila, kompletno opremanje Bataljonske grupe lake pješadije. Murphy je, takođe, obećao brzo doniranje novih 17 miliona dolara vojne pomoći, kao i nastavak američke pomoći “bliskim partnerima NATO saveza”, koji, prema njegovim riječima, daju svoj doprinos misiji NATO kroz program Partnerstvo za mir.

Bezbjednosna zona

Vojnopolitički analitičar Aleksandar Radić za Srpskainfo kaže da nema sumnje da NATO, odnosno na prvom mjestu SAD, već smatraju BiH dijelom svoje “bezbjednosne zone”, bez obzira šta o tome mislili domaći političari ili građani.

“Činjenica je da se NATO snage neprekidno nalaze u BiH još od potpisivanja Dejtonskog sporazuma. Osim toga, predstavnici Republike Srpske su ranije prihvatili odluke koje vode BiH ka NATO, a sve okolne zemlje, osim Srbije, već su u članstvu tog vojnog saveza”, podsjeća Radić.

On smatra da političari u RS mogu da nastave s pričom o vojnoj neutralnosti, ali da, prema njegovim riječima, praksa pokazuje da je NATO “već ovdje i da nema namjeru da ode”.

“Možete formalno da budete nezavisni, ali ako NATO ima svoje trupe u vašoj zemlji, da tu održava vojne vježbe, finansira vaše oružane snage, onda je teško govoriti o nekoj nezavisnosti i samostalnom vođenju bezbjednosne politike”,  zaključuje.

N1