Dan Evrope i Dan pobjede nad fašizmom

Na današnji dan 1945. godine, u Berlinu je potpisana bezuslovna predaja nacističke Njemačke, čime je završen Drugi svjetski rat.

Ceremonija predaje organizovana je u sačuvanom dvorcu u predgrađu Berlina u noći između 8. i 9. maja. Njemački maršal Vilhelm Ketel (Wilhelm Keitel), šef OKW-a, potpisao je završni tekst njemačke bezuslovne predaje u štabu sovjetske vojske u Berlinu. 

Tim činom je završen Drugi svijetski rat, a cijeli svijet je proslavio pobjedu nad fašizmom. Od tada se 9. maj obilježava i kao Dan Evrope, s ciljem da ovaj važan historijski datum bude podsjetnik da je antifašizam vječno opredjeljenje u borbi za osnovne ljudske vrijednosti na kojima počiva Evropa, ali i cijeli svijet.

Hamdija Kreševljaković. sarajevo.travel

Preminuo Hamdija Kreševljaković

Hamdija Kreševljaković, jedan od bosanskohercegovačkih najznačajnijih historičara i pisaca, preminuo je 9. maja 1959. godine u Sarajevu. Napisao je više od 300 naučno-historijskih i esejističkih radova, ostavivši veliki trag u bh. historiografiji. 

Kreševljaković je rođen u Sarajevu 18. septembra 1888. godine, gdje je završio mekteb, ruždiju (osnovnu školu) i Učiteljsku školu. Odmah po završetku školovanja, 1912. godine, počeo je raditi kao učitelj u osnovnim školama, potom kao profesor historije, geografije i pedagogije u Trgovačkoj i Učiteljskoj školi u Sarajevu. 

Esnafi i obrti

Uporedo s profesorskim radom, Kreševljaković se sve vrijeme bavio proučavanjem historije i privrede Bosne i Hercegovine u vrijeme osmanske vladavine. O toj temi je, 1927. godine, objavio rad „Sarajevska čaršija, njeni esnafi i obrti za osmanlijske uprave“, koji je kasnije doradio i od 43 stranice proširio na 260 stranica u knjizi „Esnafi i obrti u starom Sarajevu“. Kako bi se mogao koristiti arhivskom građom na stranim jezicima, koja mu je bila potrebna za naučne radove, Hamdija je sam naučio mnoge strane jezike, a prvenstveno turski. 

Osim o sarajevskim, pisao je i o mostarskim esnafima, potom o kapetanijama u Bosni i Hercegovini, kao i brojne monografije o znamenitim bosanskim mjestima i porodicama u kojima je opisao Čengiće, Dženetiće, Moriće…

Akademsko zvanje

Kreševljaković je bio i dopisni član Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu, te prvo redovni član, a potom prvi potpredsjednik Naučnog društva Bosne i Hercegovine. 

Objavljivao je svoje naučne radove kao saradnik u Enciklopediji FNRJ, te u edicijama Naučnog društva, Zemaljskog muzeja, Istorijskog društva, Orijentalnog instituta i Zavoda za zaštitu spomenika BiH.

Fridrih Šiler. wikipedia.org

Umro autor pjesme „Oda radosti“ 

Godine 1805., na današnji dan, umro je Fridrih Šiler (Friedrich Schiller), jedan od najznačajnijih njemačkih književnika, dramaturga, filozofa i historičara.

Šiler je, kao oficirski sin, bio primoran da upiše Vojnu školu u Štutgartu, gdje je proveo osam godina kao vojni pitomac i studirao vojnu medicinu. U Akademiji je uz medicinu, čitao djela mnogih dramatičara, filozofa i teologa, te je tada već počeo pisati.

Najpoznatije i umjetnički najzrelije drame napisao je u vajmarskom periodu, kada je sarađivao s također čuvenim njemačkim književnikom Geteom (Goethe). Te drame karakterizira historijska tematika: „Wallenstein“, „Maria Stuart“, „Djevica Orleanska“, „Mesinska nevjesta“ i „Wilhelm Tell“.

Najcitiranija pjesma

„Pesma o zvonu“, koju je Šiler objavio 1799. godine, dugo je bila dio kanona nemačke književnosti i jedna je od najpoznatijih, najcitiranijih i najparodiranijih njemačkih pjesama. Napisao je i „Odu radosti“, za koju je muziku komponovao jedan od najvećih njemačkih, ali i svetskih kompozitora Ludvig van Betoven (Beethoven), kao četvrti stavak svoje IX simfonije.

Osim pisanjem, Šiler se bavio i prevodilačkim radom, pa je preveo Euripidovu „Ifigeniju u Auli“, Šekspirov (Shakespeare) „Macbeth“, te Racineovu „Fedru“ na njemački jezik.

Avaz