Da li će Evropu opet zaboljeti glava od Njemačke

Milaković je u autorskom tekstu za Srnu istakao da su se, na fonu ovogodišnjeg samita BRIKS-a koji se održava u Kazanju u Ruskoj Federaciji, dodatno aktuelizovala pitanja budućnosti svjetskog poretka, narastajućeg značaja i snage globalne većine, ali istovremeno i naznake sve izraženijih sistemskih slabosti i ranjivosti zemalja kolektivnog Zapada.

“U takvom kontekstu Evropska unija se suočava sa trendovima uslovljenim svana koji je čine svojevrsnim dobrovoljnim geopolitičkim taocem, što se najbolje uočava na primjeru Njemačke, predvodniku EU, jednoj od najvećih svjetskih ekonomija”, naglasio je Milaković.

NjEMAČKA ZA 100 GODINA NEĆE DOSTIĆI NIVO IZ 2004. KADA JE RIJEČ O NEKIM KLjUČNIM BORBENIM SISTEMIMA

Njena umanjena produktivnost, koja se odražava kroz industrijsku i ekonomsku stagnaciju, traje u kontinuitetu već duži period.

“Ilustracije radi, Njemačka je 2023. godine bila jedina zemlja grupe G7 sa negativnom dinamikom BDP-a. Iako trgovinski bilans Njemačke pokazuje određene znake stabilizacije i oporavka, nakon iznenadnog prekida u snabdijevanju energentima tokom u 2022. godine, značajne fluktuacije uočljive u tekućoj godini naglašavaju postojanje poteškoća. Naime, referentni indeks industrijske proizvodnje Njemačke ukazuje na većinski negativne fluktuacije u odnosu na baznu 2021. godinu, istovremeno praćene stagnacijom BDP-a okarakterisanim veoma niskim rastom u tekućoj godini, koji je manji nego u prethodnom periodu”, naveo je Milaković.

Indikator stanja Njemačke industrije, dodao je on, ogleda se i u namjenskoj vojnoj proizvodnji, koja u EU dobija centralni značaj.

“Naime, prema najnovijem izvještaju prestižnog njemačkog Kil instituta, ruske vojno-industrijske sposobnosti znatno su porasle u posljednje dvije godine, daleko iznad nivoa materijalnih gubitaka u Ukrajini, dok istovremeno, jačanje njemačkih kapaciteta napreduje izuzetno sporo. U prvih godinu i po dana nakon februara 2022. godine Njemačka uopšte nije preduzimala mjere usmjerene ka povećanju vojnih nabavki”, naglasio je Milaković.

Pomenuti izvještaj, naveo je on, ukazuje i na konkretne razmjere disproporcije.

“S obzirom na veliko razoružanje Njemačke u prethodnim decenijama, Njemačka sa trenutnom brzinom nabavki neće dostići nivo iz 2004. za oko 100 godina kada je riječ o nekim ključnim borbenim sistemima, dok istovremeno Rusija za samo šest mjeseci može da proizvede cjelokupni aktuelni arsenal Bundesvera. Uzimajući u obzir obaveze prema Ukrajini, neki kapaciteti Njemačke čak i opadaju”, istakao je Milaković.

BERLIN POSTEPENO GUBI SPOSOBNOST DA IGRA VODEĆU ULOGU U FORMULISANjU POLITIKA EU

Ne treba gubiti iz vida, dodao je on, da povećanje vojnih troškova može ograničiti finansijske doprinose Njemačke budžetu EU iz kojeg se podržavaju razvojni fondovi.

“Sa smanjenom podrškom, slabije razvijene države članice mogu biti suočene sa izazovima u održavanju ekonomskog rasta i socijalne stabilnosti, što bi dalje dovelo do povećanja ekonomskih razlika unutar EU​. Njemačka, opterećena pritiscima na sopstvenu ekonomiju i javne finansije, postepeno gubi svoju sposobnost da igra vodeću ulogu u formulisanju politika EU. S obzirom na izražen značaj Njemačke unutar EU, ovo bi moglo dovesti do fragmentacije evropskih politika. Kao posljedica ovakvog razvoja prilika, nedvosmisleno će se produbiti ionako vrlo izražena zavisnost članica EU od Sjedinjenih Američkih Država”, smatra Milaković​.

Međutim, istakao je on, uprkos tome da su se njemački proizvođači donekle uspjeli prilagoditi poremećajima u snabdijevanju sirovinama i energentima, dugoročno gledajući stagnacija je ipak neminovna, što ukazuje da njeni uzroci nisu isključivo proizvod globalnih kretanja, već prvenstveno unutrašnje prirode same Njemačke.

NjEMAČKA USKORO NEĆE MOĆI DA PODMIRI TAKO VELIKI BROJ PENZIONERA

Prema njegovim riječima, sveobuhvatno sagledavajući, razlozi se prepoznaju u demografiji i političkim odlukama njemačkih vlasti.

Milaković je naveo da će, prema procjenama, u narednoj deceniji većina trenutno aktivnih radnika iz epohe visokog prirodnog priraštaja otići u penziju, što će istovremeno značajno smanjiti broj kvalifikovane radne snage i dovesti do rapidnog pada broja radno sposobnog stanovništva usljed starenja.

“Upravo taj veliki balast prijeti da postane kritično opterećenje za njemački penzijsko-socijalni sistem, posebno kada se uzme u obzir da penziona stavka, ionako deficitarnog, državnog budžeta već sada teži ka trećini. Skriveni državni dug Njemačke predstavlja dodatni problem njemačkoj ekonomiji, te se smatra značajno većim od BDP-a pri čemu se pokazuje tendencija daljeg rasta, posebno u kombinaciji sa budućim narastajućim penzionim obavezama”, naveo je Milaković.

Drugim riječima, istakao je on, njemačka socijalna država uskoro neće moći da podmiri tako veliki broj penzionera.

“Povećana vojna izdvajanja u kombinaciji sa rastućim troškovima penzionog sistema ukazuju da će Njemačka morati da preusmjeri značajan dio budžeta na vojne i socijalne sektore. Ovo bi moglo dodatno smanjiti raspoložive resurse za javne investicije u tehnologiju, infrastrukturu i inovacije, što je ključno za dugoročnu konkurentnost ekonomije. U cilju prevazilaženja problema nedostajuće radne snage, biće neophodno pristupiti razvoju natalitetne politike i pribjeći bolnim reformama, koje podrazumijevaju podizanje starosne granice za odlazak u penziju, promjene u pogledu doprinosa i smanjenju beneficija”, smatra Milaković.

On je podsjetio da je Njemačka 2015. godine, da bi nadoknadila trenutni i budući nedostatak radne snage, otvorila svoje granice za masovnu imigraciju u okviru svoje “Willkommenskultur” politike.

“Međutim, kvalifikacije, i kompetencije migrantske populacije nisu zadovoljile potrebe tržišta rada, što ukazuje da su visoka socijalna davanja u Njemačkoj primarna motivacija većine pridošlih migranata. Upravo je ovaj pristup i izazvao žustre debate na unutrašnjoj političkoj sceni, kao i oštre podjele među zemljama u EU”, naveo je Milaković.

NjEMAČKA POKAZUJE NAMJERU DA SVOJU FRUSTRACIJU ISPOLjI NA SLABIJIMA

Milaković je ukazao da, osim visoko izraženih demografskih izazova, destimulativan uticaj po njemačku ekonomiju u posljednjih dvadeset godina ima i zelena agenda kojom se aktivno promoviše prelazak na obnovljive izvore energije kroz tzv. Energiewende /energetska tranzicija – energetske revolucija/ njemačku strategiju prelaska na održivije izvore energije.

“Ova tranzicija uključuje i sveobuhvatne promjene u zakonodavstvu, ulaganja u nove tehnologije, aktivnosti u upoznavanju javnosti i slično. Postepeno ukidanje nuklearne energije i povezani troškovi restrukturiranja energetskog sistema doveli su do značajnog povećanja cijene električne energije. Ovo je posebno primjetno u energetski intenzivnim industrijama kao što su hemijska industrija i metalurgija”, naveo je Milaković.

On je istakao da su izazovi koji se nalaze pred Njemačkom u cilju oporavka privrede složeni po svojoj prirodi i prevashodno zahtijevaju sistematičan i strateški pristup.

Kompleksnost nagomilanih problema je dijametralno suprotna spremnosti njemačkih političara da ih riješe, s obzirom na to da neophodna rješenja dovode u pitanje njihov ostanak na vlasti, naglasio je Milaković i dodao da razmjere aktuelnih problema mogu samo da rastu što se duže bude čekalo na primjenu neophodnih mjera, sa posljedicama ne samo po Njemačku, već i EU.

“Dovodeći se u ovu situaciju, Njemačka pokazuje namjeru da svoju frustraciju ispolji nad onima koje vidi slabijima od sebe. Time se nameće neophodnost Republike Srpske da, u svakom pogledu, pronalazi i razvije alternativne mehanizme djelovanja i van kolektivnog Zapada putem kojih će ojačavati sopstvene kapacitete”, naveo je Milaković.

Buka