Budžeti u BiH puni para, inflacija jede standard stanovništva

U prva četiri mjeseca ove godine prihodi od indirektnih poreza veći su za čak 538 miliona KM ili 21,82 odsto u odnosu na isti period prošle godine, a sličan rast prihoda zabilježile su i entitetske poreske uprave tako da se lako može zaključiti da budžeti u BiH nikada nisu bili puniji.

Ekonomisti ističu da je rast prihoda, posebno indirektnih, direktna posljedica inflacije od koje država kratkoročno ima koristi, međutim problem je što stanovništvo rapidno siromaši usljed poskupljenja robe i usluga.

“Očekujem da u četvrtom kvartalu dođe do stabilizacije tih prihoda i vjerovatno naredna godina neće donositi rekordan rast prihoda po osnovu indirektnih poreza. Rast prihoda direktna je posljedica inflacije i dva su načina na koje vlast može iskoristiti taj novac… Jedan je da unaprijedi benefite za one koji su vezani za budžet direktno ili indirektno, a druga opcija je da se pokušaju uraditi strukturalne reforme i taj višak prihoda iskoristi za te reforme, ali, nažalost, ne radi se navedeno”, rekao je za “Nezavisne novine” ekonomista Admir Čavalić.

Što se tiče samih prihoda, prema podacima Uprave za indirektno oporezivanje (UIO) BiH, u prva četiri mjeseca oni su iznosili tri milijarde i pet miliona KM i za 538 miliona KM su veći u odnosu na isti period 2021. godine. Samo u aprilu 2022. prikupljeno je 776 miliona KM indirektnih poreza, što je za 132 miliona KM više u odnosu na april 2021. godine.

“Najveći dio prihoda od indirektnih poreza, kao i sav prikupljeni višak prihoda, završio je kod entiteta i Brčko distrikta. Tako je Federaciji BiH u četiri mjeseca 2022. godine raspoređeno milijardu i 283 miliona KM, Republici Srpskoj 715 miliona KM i Brčko distriktu 71 milion KM”, saopštili su iz UIO BiH, u kojem se navodi i da je u prva četiri mjeseca u odnosu na isti period prošle godine Republici Srpskoj doznačen 121 milion KM više, a Federaciji BiH čak 206 miliona KM više.

“Za prva četiri mjeseca u Republici Srpskoj zabilježen je veći javni prihod od 250 miliona KM. Ukoliko se ovakvi trendovi nastave do kraja godine može se očekivati veći javni prihod do milijardu KM jer prema trenutnim komplikacijama u globalnim lancima snabdijevanja smatram da će se ekonomska aktivnost u Republici Srpskoj ubrzati”, rekao je za “Nezavisne novine” ekonomista Saša Stevanović.

On ističe da je u prvom kvartalu kada je riječ o Republici Srpskoj moguće očekivati snažan rast ekonomske aktivnosti i snažan rast ekonomije.

“Rast privatne potrošnje vodi rastu privatnih investicija i očuvanju i povećanju broja radnih mjesta. Prethodne tri godine treba da nam budu putokaz i nauk da samo očuvanjem i uvećanjem dohotka te pritiskom na rast plata i penzija očuvamo ekonomiju”, istakao je Stevanović.

On kaže da sadašnji trendovi ukazuju da u Republici Srpskoj idemo ka ekonomiji koja stvara 14 milijardi godišnje, za razliku od 2021. godine kada su stvorene 12,3 milijarde KM.

“Ovim tempom za pet do sedam godina može se očekivati podloga za rast plata i penzija za 100 odsto”, istakao je Stevanović.

Osim indirektnih, u Republici Srpskoj u prva četiri mjeseca nastavljen je rast i direktnih poreza, pa je tako Poreska uprava Republike Srpske prikupila 1,035 milijardi KM ili 123,7 miliona KM više nego u istom periodu prethodne godine.