Teretni avion letio uz upravljanje umjetne inteligencije

Uloga vještačke inteligencije u vazduhoplovstvu nije već neko vrijeme novost, ali do sada je bila – bar iz ugla putnika u avionu – nekako neprimjetna i u onome što se naziva “nadziranom” načinu rada, od strane čovjeka prisutnog u avionu.

Ono što su vojni piloti i operateri najrazličitijih bezposadnih sistema već iskusili, čini se da preliva se i u druge segmente vazduhoplovstva: AI pokazuje svoju snagu i – mnogo značajnije – autonomiju i u komercijalnoj avijaciji, tradicionalno prepoznatljivoj po nasmijanim pilotima i stjuardesama.

Odobrila FAA

Avion Cessna 208B Caravan proizveden 1987. godine, koji je u vlasništvu kompanije FedEx od 2006, registarske oznake N927FE, poletio je 21. novembra sa aerodroma Holister (CVH) južno od zaliva San Francisko, proveo u vazduhu 12 minuta, prešao 42 kilometra i na kraju – sletio na polazni aerodrom. Bez ijednog čovjeka u njemu, piše Aero.rs.

Ovu informaciju objavila je kompanija Reliable Robotics, a prenijele su je sve važnije svjetske novinske kuće, precizirajući da je plan leta odobrila američka Savezna vazduhoplovna administracija FAA, navodi Fox News.

– Za razliku od nekih drugih operacija sa daljinskim upravljanjem, nije bilo džojstika niti bilo kakve druge naprave koja bi omogućila manuelno upravljanje letjelicom. Sve je radio pilot uz pomoć valjanih, bezbjednih opcija – rekao je Robert Rouz, suosnivač i izvršni direktor kompanije Reliable Robotics.

Avion Cessna 208B Caravan dobijena je na pozajmicu od kompanije FedEx koja je zainteresovana za razvoj ovog vida transporta.

Sama kompanija Reliable Robotics, koja sarađuje na više projekata sa Američkim ratnim vazduhoplovstvom od 2021. osnovana je 2017., sa ciljem da “dugoročno značajno olakša i vremenom potpuno automatizuje proces letenja ne samo u kargo avijaciji, već i u prevozu putnika”.

– Prvi let u ovom vidu avio-industrije je demonstracija daljinskog upravljanja najpopularnijeg teretnog aviona na svijetu. Tehnologija funkcioniše i na dohvat je ruke – dodao je Rouz i naglasio da pokazana dostignuća predstavljaju korak ka razvoju naprednog sistema automatizacije koji “može biti sertifikovan prema strogim standarima – navodi se u tekstu portala specijalizovanog za sve vrste saobraćaja – Transport Topics.

Autonomno letenje

Čitavu operaciju je nadgledao pilot iz kontrolnog centra kompanije Reliable Robotics, koji je udaljen 80 kilometara od područja nad kojim je letjela Cessna. U svakom trenutku mogao je da preuzme kontrolu nad avionom u slučaju da nešto pođe po zlu.

Sistem autonomnog letenja na kom radi Reliable Robotics spriječio bi gubitak kontrole nad avionom (Loss of Control in Flight – LOC-I) i smanjio mogućnost za udar o tlo u fazi sletanja (Controlled Flight Into Terain – CFIT): ove dve situacije su “krivci” za većinu nesreća u civilnom vazduhoplovstvu.

Više od 3.000 primeraka aviona Cessna Caravan proizvedeno je u raznim verzijama. Danas ga na tržištu nudi Textron Aviation Inc. Ova kompanija proizvodi i druge poznate brendove vazduhoplova kao što su Beechcraft i Hawker.

Kompanija Reliable Robotics radi i na razvoju air-to-air radara koji će omogućiti vazduhoplovima da se prepoznaju tokom leta bez obzira na to da li imaju transpondere (uređaje na avionima koji emituju podatke o letu), otkriva portal Futureflight.