Historija nastanka Izraela: Od Ugande do Palestine i uloga Velike Britanije

Izrael kao država postoji od 1948. godine, a njegovo formiranje na području Palestine seže nekoliko decenija ranije. Međutim, Palestina nije bila prvobitni izbor pri razmatranju gdje formirati jevrejsku državu.

U britansko-francuskoj podjeli kolonija na Bliskom istoku Palestina je izdvojena kao posebna cjelina koja je pripala Velikoj Britaniji. Britanci su se nadali da će Palestina trajno ostati pod njenim mandatom.

Razlog zbog kojeg je Palestina izdvojena kao posebna cjelina jeste što su na njenom teritoriju bili bogati gradovi. Naseljavao ju je mali broj Jevreja, odnosno uglavnom su je naseljavali Arapi. U vremenu između dva svjetska rata počeo ju je naseljavati veći broj Jevreja.

Zasluge za to pripadaju cionističkom pokretu kojeg je predvodio Theodor Herzl. Glavna ideja pokreta je bila da Jevreji imaju državu-naciju. Kako bi ostvarili tu ideju, lobirali su kod Velike Britanije. Bili su u potrazi za prostorom na kojem će biti nacionalna država Jevreja.

Međutim, Svjetski cionistički kongres je prvobitno namjeravao da jevrejska država bude na području današnje Ugande. To je bila posljedica jevrejskog mita da je na području te zemlje nestalo sedmo jevrejsko pleme. Osim toga, klimatski i geografski uslovi u Ugandi su vrlo slični onima u većini evropskih zemalja.

Palestina se nominalno nalazila u okviru Osmanskog carstva zbog čega su cionisti zahtijevali da je otkupe. No, Velika Britanija se doslovno odrekla Palestine, jer se u njoj suočavala s brojnim problemima.

Palestinu su između dva svjetska rata počeli dominantno naseljavati Jevreji Aškenazi, tj. Jevreji iz istočnoevropskih država. Jedan od osnovnih razloga za to jeste što su u tim državama imali loše životne uslove. Osim toga, njihovo naseljavanje Palestine je finansirao Cionistički kongres. To je za posljedicu imalo izbijanje arapske pobune koju su Britanci ugušili, pogubivši predvodnike pobune.

Nakon završetka Drugog svjetskog rata, Velika Britanija se počela povlačiti iz svojih kolonija na Bliskom Istoku, ali se nije željela odreći utjecaja u tom dijelu svijeta.

Izrael je kao država zvanično formiran 1948., čime je ispunjen cilj cionističkog pokreta o formiranju nacionalne države za Jevreje. Velika Britanija i Sjedinjene Američke Države su objeručke podržale osnivanje Izraela na području Palestine.

Klix