Šta bi nam donijelo uvođenje dvokružnog izbornog sistema u BiH?

Politikolog i potpredsjednik novoosnovanog pokreta Demokratski centar, Darko Kuzmanović, smatra da bi uvođenje dvokružnog izbornog sistema u izboru za predsjednika RS, člana Predsjedništva BiH, kao i za načelnike opština i gradonačelnike, uz ograničavanje broja mandata predsjednika RS i članova Predsjedništva na maksimalno dva, bilo jedna od najbitnijih stavki koje bi trebale da budu uvrštene u novi Izborni zakon BiH.

– Benefiti ovakvog izbornog sistema bi bili nesrazmjerno veliki u odnosu na nešto veće finansijske izdatke koji bi bili zanemarivi u odnosu na količinu novca koji, naprimjer, u BiH proguta korupcija. Ako bismo u izboru za inokosne državne i lokalne funkcije imali dva izborna kruga, prvi krug bi bio kvalifikacija za veliko finale u kojem bi učestvovala dva najbolja kandidata koja u prvom krugu zbirno osvoje najviše glasova. Time bi se kreirala referendumska atmosfera u kojoj bi pobjednik, kao i do sada, nosio sve, ali na mnogo pravedniji način – kaže Kuzmanović za Srpskainfo.

Dodaje da bi dvokružni izborni sistem potpuno stao u kraj i partijskim sujetama unutar političkih blokova, jer bi svaka partija mogla da kandiduje svog kandidata, a teoretski i praktično, mogli bismo imati i dva kandidata ispred jedne političke partije.

To bi smanjilo i ucjenjivačke sposobnosti malih političkih partija, ali i sasvim sigurno lansiralo i nova lica na našu političku scenu, koju uglavnom čine političari sa (više)decenijskim političkim stažom – jasan je Kuzmanović.

Nove ličnosti bi dovele do toga, dodaje on, da i apstinenti za sebe pronađu interesantne kandidate što bi automatski uticalo na povećanje izlaznosti.

– Takođe, dvokružni izborni sistem bi zauvijek stao u kraj manipulacijama u smislu ubacivanja kandidata kojima je primarni cilj odvlačenje glasova konkurenciji. “Trojanski konji” po nepisanom pravilu nakon izbora budu bogato nagrađeni za dobro odrađen posao. To ne bi moglo da se dešava ukoliko bi sistem bio postavljen dvokružno, jer njihov broj osvojenih, tj. odvučenih glasova u prvom krugu, ne bi uticao na konačne rezultate izbora. Nažalost, takvim situacijama smo imali priliku svjedočiti u nekim ranijim izbornim procesima što je naročito pogubno za male lokalne zajednice u kojima i nekoliko desetina glasova može odlučiti pobjednika – istakao je Kuzmanović.

Navodi da se ovom vidu političke korupcije što prije treba stati u kraj, a dvokružni izborni sistem je definitivno, smatra, najefikasniji način da se to uradi.

– Takođe, to bi doprinijelo i češćoj smjenjivosti vlasti tako da bi pojedinci koji zagovaraju loše politike mnogo teže opstajali na vlasti. Istina da bi to nešto više koštalo, ali je isto tako i činjenica da bismo dobili mnogo poštenije i korektnije izbore, dakle, mnogo više u odnosu na dodatni novac koji bi bilo potrebno utrošiti. Ne treba zaboraviti da dvokružni izborni sistem postoji u zemljama poput Austrije, Francuske, Češke, ali i Srbije, Bugarske i Hrvatske, tako da bi svakako trebalo slijediti ove svijetle primjere – ističe Kuzmanović.

Član Interresorne radne grupe za izmjenu Izbornog zakona, Branislav Borenović, smatra da bi dvokružni izborni sistem bio odlično rješenje.

– Sigurno da bi ovo bilo odlično rješenje. Dali bi snažniji legitimitet izabranom, jer bi morao da dobije natpolovičnu većinu glasova. Primjer Srbije i Hrvatske to najbliže pokazuju; dva najbolja kandidata, ako nema preko 50% glasova u prvom krugu, idu u drugi krug i tako dobijaju potpuniju referendumsku podršku za obavljanje inokosnih pozicija. Smanjuje se spekulativni prostor za takozvane kandidature sa ciljem odvlačenja jednog broja glasova kandidatima koji zastupaju ozbiljne političke koncepte – kazao je Borenović za Srpskainfo.
Novaković Bursać: Ne vidim čestit argument

Članica Interresorne radne grupe, Snježana Novaković Bursać, do sada nije vidjela ovaj predlog, ali kaže da je činjenica da se u mnogim izbornim sistemima pojedinačne funkcije biraju u dva kruga.

Ali iz pozicije Srpske ne vidim nikakvu potrebu za ovakvim načinom biranja, jer se pokazalo da kao jedna izborna jedinica dobro funkcionišemo u svim dosadašnjim izbornim ciklusima. Imaginarni argumenti o tome da bi se na taj način smanjio broj malveracija ne stoje, jer ih niko do sad nije potkrijepio značajnim dokazima, dok dva kruga izbora poskupljuju cijeli proces, što ne treba da se zanemari. Dakle, ne vidim nikakav čestit argument za uvođenje ovakvog načina izbora pojedinačnih funkcija u Republici Srpskoj (ili iz Republike Srpske) – kazala je ona za Srpskainfo.