Ko je bio Jovan Divjak

Bivši general Armije RBiH Jovan Divjak preminuo je danas u Sarajevu.

Jovan Divjak je bivši oficir Jugoslovenske narodne armije (JNA), a potom brigadni general Armije Republike Bosne i Hercegovine.

Osnivač je i izvršni direktor Udruženja „Obrazovanje gradi Bosnu i Hercegovinu“.

Rođen je 11. marta 1937. godine u Beogradu. Od 1966. godine živi i radi u Sarajevu. Sa suprugom Verom ima sinove Želimira i Vladimira.

Po završetku Vojne Akademije u Beogradu školovao se u Francuskoj. Radio je kao predavač u kasarni „Maršal Tito“ u Sarajevu. Od 1984. godine je bio komandant Teritorijalne odbrane Mostar, a 8. aprila 1992. godine postao je zamjenik komandanta Teritorijalne odbrane Bosne i Hercegovine.

Tokom rata je postao jedan od zamjenika komandanata Armije BiH i komandant Teritorijalnog okruga Sarajevo. Godine 1993. mu je dodijeljen čin brigadnog generala. Penzionisan je 1996. godine, a dvije godine kasnije je zbog „građanske neposlušnosti“ vratio čin generala.

Od 1994. godine vodi Udruženje „Obrazovanje gradi BiH“ koje pomaže djeci koja su izgubila roditelje u ratu da se školuju.

Tužilaštvo Republike Srbije je 2008. godine za njim raspisalo potjernicu zbog zločina u Dobrovoljačkoj ulici 2. i 3. maja 1992. godine. Uhapšen je u martu 2010. godine u Beču, ali je austrijski sud odbio da ga izruči Srbiji uz obrazloženje da se u Beogradu ne bi moglo očekivati pošteno suđenje.
Porijeklo, djetinjstvo i obrazovanje

Jovan Divjak je rođen 1937. godine u Beogradu. Njegov otac je u to vrijeme radio kao učitelj u Golupcu na Dunavu. Porodica se tri godine kasnije vratila u Bosnu i Hercegovinu, pa je Jovanova sestra Nada rođena u selu Jablanica kod Gradiške. Tokom Drugog svjetskog rata su živjeli u Rumuniji.

Divjak je osnovnu školu završio u Bosanskoj Krupi, te upisao Gimnaziju u tom gradu. Međutim, tada su preselili u Zrenjanin gdje je završio Gimnaziju. Roditelji su mu u to vrijeme već bili razvedeni, pa uprkos tome što je bio odličan učenik, majka nije imala novca da ga pošalje na studije psihologije i pedagogije, premda je to želio. Godine 1956. je upisao Vojnu akademiju u Beogradu. Završio je 12. klasu, kurs komandanta bataljona, Komandno-štabnu akademiju i Ratnu školu.

Od 1964. do 1965. godine specijalizovao se na Vojnoj akademiji u Francuskoj (Ecole d`etat majore). Govorio je francuski jezik.
Karijera i rat u Bosni i Hercegovini

Po povratku iz Francuske postao je nastavnik, a potom i načelnik katedre u kasarni „Maršal Tito“ u Sarajevu. Jedno vrijeme je držao kurseve i predavanja za komandante bataljona JNA.

Godine 1984. postavljen je za komandanta Teritorijalne odbrane (TO) Mostar. Vojni sud u Sarajevu ga je 1991. godine osudio na devet mjeseci zatvora jer je bez odobrenja Republičkog štaba oružje i municiju Teritorijalne odbrane predao Policijskoj upravi u Kiseljaku.

Bio je u vojnom zatvoru u Parsoviću kod Konjica. Kako je u brojnim intervjuima isticao, to je uradio zato što je vidio da se Srbi u BiH naoružavaju uz pomoć JNA, te je želio da „pomogne slabijima“.

Od 8. aprila 1992. godine postao je zamjenik komandanta Teritorijalne odbrane BiH. Kazao je da je na to pristao jer je smatrao da je TO u sastavu Oružanih snaga Armije BiH, a ne JNA i zato što je mislio da je ispravno da se prikloni „svojima“.

Tokom rata je postao jedan od zamjenika komandanata Armije BiH, te komandant Teriotorijalnog okruga Sarajevo. Krajem 1993. godine dodijeljen mu je čin brigadnog generala.

28. juna 1994. godine osnovao Fondaciju „Obrazovanje gradi BiH“. Cilj tog Udruženja je da kroz stipendije, nabavke školskog pribora i ostalog pomogne djeci koja su u ratu izgubila jednog ili oba.

Samo tokom školske 2016/17 godine 318 učenika i studenata je primilo stipendiju u iznosu od 307 070 KM (oko 150 000 eura). Jovan Divjak je 1996. godine penzionisan.

Dvije godine kasnije je vratio čin generala zbog, kako kaže, „građanske neposlušnosti“.

Kako je u intervjuima objasnio, od 1992. do 1995. godine, te nekoliko godina poslije rata u BiH nagrađivani su i oni koji su to zaslužili i oni koji nisu. Krivo mu je bilo jer su se bogatili oni koji su mogli da spriječe zločin, a nisu uradili ništa. Upozorio je da će mnogi od njih da završe u Hagu, što se na kraju i dogodilo.

U julu 2001. godine dobio orden Legije časti. To je doživio kao priznanje BiH, priznanje ljudima kojima je BiH paradigma jedinstva u razlikama. Dvije godine kasnije Sud u Hagu ga je oslobodio odgovornosti za Dobrovoljačku.

Godine 2008. Srbija je podigla optužnicu za ubistvo 11 vojnika JNA tokom 2. i 3. marta 1992. godine u Dobrovoljačkoj u Sarajevu. Divjak je prvi put uhapšen 2010. godine na aerodromu u Minhenu tokom putovanja u Berlin. Međutim, ubrzo je pušten. 3. marta 2011. godine uhapšen na aerodromu u Beču po Interpolovoj potjernici koju je za njim raspisalo Tužilaštvo Republike Srbije zbog zločina u Dobrovoljačkoj.

Njegovo hapšenje je izazvalo burne reakcije ne samo u BiH nego i u regionu. Krajem jula sud je odbio da ga izruči Beogradu, pa se vratio u Sarajevo. Na velikom dočeku u Skenderiji bili porodica, rodbina, prijatelji, stipendisti i saradnici njegove Fondacije.
Privatni život

Jovan Divjak je rođen 1937. godine u Beogradu. Otac mu je bio učitelj, a majka domaćica. Živjeli su u Golupcu, a 1940. godine se vratili u BiH. Jedno vrijeme su živjeli u selu Jablanica pored Bosanske Gradiške gdje je rođena njegova sestra Nada, a potom se trajno nastanili u Bosanskoj Krupi.

Tu je završio osnovnu školu i upisao gimnaziju, ali je otac dobio posao u Zrenjaninu pa se porodica preselila u Srbiju. Tu je Jovan završio gimnaziju, a potom u Beogradu Vojnu akademiju.

Suprugu Veru je oženio 1960. godine u Sarajevu. Iste godine su dobili sina Želimira, a potom i drugog sina Vladimira. Do 1992. njihove porodice su živjele u Sarajevu. Vladimir je s ocem ostao do januara 1993. godine, a Želimir do avgusta iste godine.

Od tada oni žive i rade u Americi i Velikoj Britaniji. Iako su mu roditelji bili Srbi, Divjak se od devedesetih deklariše kao Bosanac.