Novac od klirinškog duga u FBiH potrošen na isplatu plaća i druge redovne rashode

Ured za reviziju institucija Federacije BiH naveo je u izvještaju o finansijskoj reviziji izvještaja o izvršenju budžeta FBiH za 2017. godinu da su prošle godine prihodi i primici iskazani u iznosu od 2.240.000.476 KM, a u njihovoj strukturi najveći udio imaju porezni prihodi ostvareni u iznosu od 1.600.094.278 KM (99 posto u odnosu na plan) i neporezni prihodi 519.699.270 KM (103 posto u odnosu plan).

U odnosu na prethodnu godinu porezni prihodi su veći za 12 posto, dok je rast neporeznih prihoda veći za 37 posto. Primici od prodaje stalnih sredstava iskazani su u planiranom iznosu. U okviru ovih prihoda 120.048.992 KM se odnosi na primitak od sukcesije, klirinški dug bivšeg SSSR-a.

“Izmjenama i dopunama Budžeta FBiH za 2017. godinu na poziciji Ministarstva prometa i komunikacija bila su planirana sredstva za kapitalne transfere za izgradnju autocesta i brzih cesta u iznosu od 107.000.000 KM, koji su se trebali finansirati iz primitaka od sukcesije klirinškog duga. Navedeni transfer nije realiziran i ova sredstva su iskorištena za finansiranje redovnih budžetskih rashoda i izdataka zajedno s ostalim prihodima koji su ostvareni u 2017. godini”, piše u izvještaju Ureda za reviziju institucija FBiH.

Ova federalna institucija preporučila je Vladi FBiH da u saradnji s nadležnim ministarstvima (Ministarstvo finansija i Ministarstvo prometa i komunikacija) preispita opravdanost utroška naplaćenih prihoda od klirinškog duga za finansiranje redovne budžetske potrošnje.

Portal Klix.ba je još u augustu prošle godine pisao kako će s obzirom na nedostatak sredstava iz Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) i komplikovanu političku situaciju sredstva iz klirinškog duga koja je dobila FBiH, prema svim procjenama biti iskorištena za krpljenje budžetskih rupa.

Nakon što je Centralna banka BiH uplatila Federaciji BiH 72.591.543 dolara klirinškog duga, počeli su pristizati i zahtjevi da se taj novac preusmjeri poljoprivrednicima, Autocestama FBiH, penzionerima ili za finansiranje projekata.

Kako smo i naveli prije godinu dana, korist od ruskog novca nisu imali ni poljoprivrednici, ni Autoceste FBiH, a ni penzioneri, iako se on tretira kao vanredni prihod u Budžetu FBiH.

Nezakoniti ugovori o djelu

Iz budžeta Federacije Bosne i Hercegovine prošle godine je potrošeno 3.435.626 KM na ugovore o djelu, upozorava Ured za reviziju Federacije BiH. Entitetske institucije ugovore su zaključivale nezakonito, što je samo jedan od razloga zbog kojeg su federalni revizori dali mišljenje s rezervom na Izvještaj o izvršenju budžeta FBiH za 2017. godinu.

Naknade temeljem ugovora o djelu iskazane su u neto iznosu 3.435.626 KM, što je u odnosu na prethodnu godinu za 781.631 KM više. Ugovori su se s izvršiteljima posla zaključivali u kontinuitetu (s kraćim prekidima) tokom cijele 2017. godine, a pojedini i više godina, temeljem pribavljene saglasnosti Vlade FBiH.

“Iz prezentirane dokumentacije nije se mogao potvrditi način utvrđivanja visine naknade, odnosno vrednovanje poslova koji su bili predmet ugovora, kao ni transparentnost izbora osoba za zaključivanje ugovora o djelu. Višegodišnje ponavljanje obavljanja poslova putem ugovora o djelu ukazuje na to da takvi poslovi nisu privremenog karaktera, tako da se ne bi trebali obavljati na ovakav način. Smatramo da ugovori o djelu zaključeni na ovakav način predstavljaju netransparentan način zapošljavanja, što se ne može prihvatiti kada je riječ o javnom sektoru. Popuna nedostajućeg kadra neophodnog za poslovanje institucija nije se provodila uz poštivanje odredbi Zakona o državnoj službi u FBIH i Zakona o namještenicima u organima državne službe u FBiH. Ugovori o djelu nisu zaključivani jednokratno i za obavljanje tačno utvrđene vrste posla i zadatka koji traje dok se ugovoreno djelo ne izvrši, nego kontinuirano tokom cijele godine”, navode revizori.

Ured za reviziju FBiH zaključio je i da su i obaveze po osnovu pravomoćnih
sudskih presuda i izvršnih rješenja na posljednjem mjestu prioriteta izvršavanja Budžeta FBiH. Ovo naglašavaju iz razloga jer obaveze po osnovu pravomoćnih sudskih presuda i izvršnih rješenja čine značajan iznos obaveza FBiH koji se dodatno uvećavaju za sudske troškove i troškove zateznih kamata, a tačan iznos istih bit će poznat i konačan danom isplate glavnog duga.

“S obzirom na iznos ovih sredstava, datum nastanka glavnog duga i odgovornost nadležnih za planiranje i realizaciju ovih obaveza, kao i utvrđivanje prioriteta plaćanja istih, ne može se potvrditi opravdanost svrstavanja ovih obaveza u posljednji red prioriteta u izvršavanju Budžeta u FBiH”, piše u izvještaju.

Vlast nije sposobna ni da imenuje direktore

Revizorima je sporno bilo i postupanje Vlade FBiH kada je riječ o imenovanju direktora federalnih subjekata. Naime, zbog političkih odnosa u FBiH izvršna vlast još uvijek nije imenovala direktore pojedinih važnih subjekata u FBiH.

Samo neki od primjera su Agencija za državnu službu FBiH i Porezna uprava FBiH. Na čelu ADS FBiH već izvjesno vrijeme nalazi se Refik Begić u svojstvu vršitelja dužnosti direktora, a isti slučaj je i sa Šerifom Isovićem u Poreznoj upravi FBiH. I Begić i Isović davno su trebali biti imenovani za direktora federalnih institucija, ali se tome protive HDZ BiH i SBB. Isović je nedavno tužio Vladu FBiH zbog poništenja konkursa za direktora Porezne uprave FBiH.

Ured za reviziju institucija FBiH ističe da su kod određenih budžetskih korisnika, odlukama Vlade FBiH, kao vršioci dužnosti na određeno vrijeme (od devedeset dana), odnosno do okončanja konkursne procedure imenovani direktori– državni službenici.

“Konkursne procedure se ne pokreću u periodu od devedeset dana (dok traje mandat vršioca dužnosti), tako da se u praksi dešava da vršioci dužnosti obnašaju funkcije direktora više godina. Ovakav način imenovanja rukovodilaca federalnih institucija nije regulisan važećim zakonskim propisima koji ne poznaju kategoriju vršitelja dužnosti, a direktori imenovani na određeni period obnašaju funkciju u daljem periodu, iako Vlada FBiH nije donijela akt o produženju mandata, što dovodi u pitanje validnost obnašanja navedene funkcije. Ovakva praksa imenovanja ima štetne posljedice na funkcionisanje institucija, jer na neki način ugrožava zakonitost, nezavisnost i efikasnost rada same institucije”, piše u izvještaju.

Što se tiče ukupne naknade troškova izabranih dužnosnika i savjetnika u Parlamentu Federacije BiH, revizori navode da su one prošle godine iznosile 1.430.522 KM, a najznačajniji iznosi odnose se na naknade za: zakup stana 474.635 KM, odvojeni život 362.348 KM, topli obrok 285.542 KM, troškove prijevoza u dane vikenda – četiri vikenda mjesečno 213.914 KM i smještaj 11.663 KM.

Naknade za rad stručnih komisija i drugih radnih tijela iskazane su u neto iznosu 1.801.735 KM, što je za 111.067 KM više u odnosu na prethodnu godinu. Revizorima je sporna bila i isplata naknada za rad u ovim komisijama s obzirom na to da, ako je određen broj komisija formiran temeljem posebnih propisa, u istim se radi o poslovima i zadacima koji su u nadležnosti ministarstava te bi oni trebali biti u okviru redovnih radnih zadataka.

Klix.ba