RS do oktobra dobija Registar, u FBiH ništa novo: (Ne) treba se znati ko je pedofil

BiH još uvijek je jedna od rijetkih zemalja u Evropi koja na državnom nivou nema registar seksualnih prestupnika nad maloljetnicima, odnosno registar pedofila koji bi bio na jednom mjestu. Za razliku od nadležnih sa područja FBiH, gdje se, po svemu sudeći, na ovom polju još ništa ne dešava, u Republici Srpskoj već se počelo sa upisivanjem imena u Registar.

Spisak

Prema riječima Danice Gnjatović, portparola MUP-a RS-a, koja je zadužena za formiranje registra lica osuđenih za krivična djela seksualne zloupotrebe i iskorištavanja djece, određeni spisak imena već postoji, ali se imena ipak ponovo moraju unijeti u Registar. Gnjatović pojašnjava da MUP RS-a mora do oktobra ove godine uspostaviti Registar.

Dodaje da podaci upisani u Registar predstavljaju tajnu.

– Podaci iz Registra mogu se dati sudu, tužilaštvu i organima unutrašnjih poslova u vezi sa krivičnim postupkom koji se vodi protiv lica upisanog u Registar, odnosno tužilaštvu i organima unutrašnjih poslova u vezi sa otkrivanjem učinilaca krivičnih djela za čije učinioce se podaci upisuju u Registar, nadležnim organima za izvršenje krivičnih sankcija i nadležnim organima koji učestvuju u postupku davanja uslovnog otpusta, amnestije ili pomilovanja. Podaci se mogu dati i organima i organizacijama, ustanovama, institucijama i udruženjima koji u obavljanju poslova iz svoje nadležnosti ostvaruju neposredan kontakt sa djecom ako za to postoji opravdan interes, kao i drugim organima, organizacijama i ustanovama koje su nadležne za vođenje postupaka za ostvarivanje zaštite prava i interesa djece, pojašnjava Gnjatović, te naglašava da se podaci mogu dati i inostranim državnim organima, u skladu sa pravilima međunarodne pravne pomoći.

Za razliku npr. od Hrvatske, gdje se nakon pet godina imena osuđenih pedofila brišu iz Registra, u RS-u se to neće raditi.

– Podaci iz Registra vode se trajno i ne brišu se, jasna je Gnjatović.

Sanja Džombić iz Ministarstva pravde RS-a smatra da će ovakva baza podataka značajno doprinijeti povećanju nivoa zaštite djece.

– Bilo bi korisno da po sličnom modelu po kojem je izrađen Registar u RS-u postupe i ostali nivoi vlasti u BiH, a s krajnjim ciljem unapređenja u prevenciji i suzbijanju ovog oblika kriminaliteta, mišljenja su u Ministarstvu pravde RS-a.

Džombić navodi da je cilj da sva lica pravosnažno osuđena za navedena krivična budu pod stalnim nadzorom nadležnih institucija, da se prati njihovo kretanje kako bi im se onemogućilo da, nakon izdržane kazne, rade sa djecom, ali i da se približavaju objektima u kojima borave djeca.

– Osnovna svrha Zakona o posebnom registru lica pravosnažno osuđenih za krivična djela seksualne zloupotrebe i iskorištavanja djece jeste prevencija, odnosno sprečavanje izvršenja ovih krivičnih djela. Zakonom je propisano da će se Registar voditi pri Upravi kriminalističke policije MUP-a prema propisima kojima se uređuje vođenje kaznene evidencije u RS-u. Uvid u podatke iz Registra imaće svi oni koji učestvuju u prevenciji i suzbijanju ovog oblika kriminaliteta, a sve institucije koje imaju kontakt sa maloljetnim licima imaće obavezu da prije zapošljavanja nekog lica provjere da li je to lice u Registru. Važno je da znamo ko su ti ljudi i kako da zaštitimo djecu od njih te da spriječimo zapošljavanje pedofila na radna mjesta koja imaju dodira sa djecom. Ukoliko lice za koje se traže podaci nije upisano u kaznenoj evidenciji koja se vodi u Republici Srpskoj, organ nadležan za vođenje Registra obavezan je zatražiti podatke o osuđivanosti za krivična djela pomenuta u ovom zakonu od nadležnog organa koji tu evidenciju vodi, pojašnjava Sanja Džombić, portparol Ministarstva pravde RS-a.

Zaštitnici

Ona smatra da “naše društvo, kada je u pitanju krivičnopravna zaštita polnog integriteta, još nije na takvom nivou kulture i morala koji bi opravdavao uvođenje javnih registara”.

– Mislim da bi on doveo do drugih problema ne samo za učinioca već za njegovu porodicu, njegovu djecu. To bi bila velika stigmatizacija lica koja nemaju veze sa djelom. Time bismo samo nanijeli veću štetu bližnjim ljudima tog čovjeka, onima koji nemaju veze sa tom njegovom sklonošću, jer bi svi upirali prstom u porodicu tog čovjeka. S obzirom na to da je teško odrediti ko je pedofil, želimo naglasiti, ujedno i poručiti, da svaki roditelj mora na prvom mjestu biti zaštitnik svog djeteta, mora da mu pokaže šta je to normalno, a šta nije, koji dodir je dozvoljen ili nije, kao i ko ga i na koji način smije dirati, ističe Džombić.